پایگاه خبری آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها| «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ»
گرچه در مورد شأن نزول آیه ۱۶۹ سوره مبارکه آل عمران، اختلاف شده است؛ امّا با اندک تأمّل در می‌یابیم که آیه مزبور شامل تمام افرادی می‌شود که در مسیر الهی شهید شده‌اند. در این آیه آمده است: «هرگز گمان نشود کسانی که در راه خداوند متعال کشته شده‌اند مرده هستند بلکه آن‌ها زنده‌اند و در پیشگاه پروردگار خویش روزی داده می‌شوند»؛ بدون تردید آیت‌اللّه شهید رئیسی و شهدای همراه ایشان، مصداق بارزی برای این آیه و همچنین آیه ۱۵۴ سوره مبارکه بقره: «وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْياءٌ وَ لكِنْ لا تَشْعُرُونَ» می‌باشند.
شخصیّت علمی خادم الرضا«علیه‌السلام» شهید رئیسی
شهید رئیسی علاوه بر این‌که رتبه‌های ترقّی را به صورت تمام و کمال در حوزه علمیّه طی نموده و مدرک سطح چهار فقه و اصول که عالی‌ترین سطح در حوزه علمیّه است را گرفته بودند، دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهّری«رحمة‌اللّه‌علیه» و تدریس متون فقهی سطح عالی، فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیّه تهران و دانشگاه‌ها را در پرونده علمی خود داشتهاند. افزون بر آن، تقریرات درس قواعد فقه-بخش قضایی، تقریرات درس قواعد فقه-بخش اقتصادی، تقریرات درس قواعد فقه-بخش عبادی، کتاب ارث بلا وارث در فقه و حقوق و کتاب تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق از جمله تألیفات ایشان بوده است.
غرض آن‌که بهترین موضوع برای محافل و مجالسی که برای شهید خدمت مرحوم رئیسی گرفته می‌شود، بیان شخصیّت علمی ایشان و نظریّاتی که توسّط ایشان ابداع شده‌اند، می‌باشد.
متأسّفانه این بُعد از شخصیّت ایشان آن‌چنان از دیدگان مخفی مانده که برخی از عوام هیچ‌گونه علمیّتی برای این شهید عزیز قائل نیستند تا جایی که باعث گردیده خدماتی که ایشان، هم در زمانی که تولیت آستان قدس رضوی و هم در زمانی که رئیس قوّه قضائیّه بوده‌اند، نادیده گرفته شود حتّی برخی از موارد تهمت‌هایی را به ایشان نسبت می‌دادند که ناروا بودند.
نصب بنر، گرفتن جلسات متعدّد و … لازم است ولی کافی نمی‌باشد؛ لذا شایسته است که برای چنین شخصیّت علمی، کنگره‌ای تشکیل گردد که بُعد علمی ایشان به صورت کامل از تولید نظریّات گرفته تا نقد و بررسی‌هایی که در مباحث داشتهاند، برای مجامع بین المللی و حتّی مردم بازگو شود.
شخصیّت معنوی خادم الرضا«علیه‌السلام» شهید رئیسی
خداوند متعال در آیه ۱۵۳ سوره مبارکه بقره می‌فرمایند: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرينَ». در این آیه شریفه دو عنصر مهمّ به عنوان نقشۀ راه برای زندگی بشری و کسانی که اهل ایمان هستند، ترسیم شده است؛ عنصر اوّل: استعانت و کمک خواستن از صبر و عنصر دوّم: استعانت و کمک خواستن از نماز.
وجود این دو عنصر در پیشبُرد مسائل و هموار کردن مشکلات نقش کلیدی را ایفاء می‌کنند. در طول زندگی شهید خدمت آیت‌الله رئیسی این دو عنصر مشهود بوده امّا بعد از شهادت ایشان بیشتر بروز و ظهور داشته‌است.
عنصر اوّل: استعانت و کمک خواستن از صبر
واژه صبر در آیات متعدّدی از قرآن کریم تکرار شده و آثار زیادی را خدواند متعال بر آن مترتّب نموده است مثلا در آیه ۲۰۰ سوره مبارکه آل عمران آمده است: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» و یا در آیه ۱۱۵ سوره مبارکه هود آمده است: «وَ اصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنينَ». بنابراین «صبر» از جمله کلید واژه‌هایی است که خداوند متعال اهتمام ویژه‌ای برای آن قائل شده است.
عملکرد شهید رئیسی و صبر:
در مناظراتی که برای ریاست جمهوری گذاشته شده بود، جسارت‌هایی به محضر ایشان شد. امّا ایشان با این‌که رئیس قوّه قضائیّه بودند و احاطه کامل به برخی داشته و می‌توانستند به حقّ آن‌چه لازم بود را بیان کنند لکن از موقعیّتی که داشتند استفاده نکرده و مطابق رفتار طلبگی و ذی طلبگی، صبر را انتخاب نمودند و با کمال متانت و بزرگواری در مقابل آن‌ها برخورد نمود.
نقل شده است که شهید رئیسی بعد از دیدار با دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، هنگام خروج، برخی از دانشجوها به ایشان گفتند که آقا ماشین شما کدام است؟ طبق صلاح دیدی که صورت گرفته بود، قرار شد که ایشان با پراید جابجا شوند ولی مسئولان دیگر هر کدام ماشین‌های مدل بالا آورده بودند؛ دانشجویان با دیدن فرق میان خودروی شهید رئیسی با دیگر مسئولان، شعار «بیت المال بیت المال مسئولین را رها کن» را سر دادند؛ بعضی از خبرگزاری‌ها با این‌که در حقیقت این شعار در دفاع از شهید رئیسی بود امّا به دروغ و کذب، خبر خود را این‌گونه آورده‌اند که دانشجوهای دانشگاه صنعتی شریف، با این شعار، رئیس جمهور را بدرقه کردند. برخی از نزدیکان شهید بعد از فهمیدن این مطلب، پیگیر این خبر شدند و تلاش زیادی برای یافتن علّت منعکس کردن آن بودند امّا شهید رئیسی هیچ‌گونه دفاعی از خود ننموده و صبر پیشه کردند چراکه مطابق آیه ۷۲ سوره مبارکه فرقان، خداوند فرمودند: «وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً».
با این وجود است که مقام معظّم رهبری«مدّ‌ظلّه‌العالی» فرمودند: «بعد از فقدان این عزیز، من دیدم تقریباً همه‌ی روزنامه‌ها، همه‌ی مطبوعات ،در فضای مجازی، اشخاص گوناگون از جریان‌های مختلف، از خدمات و تلاش‌های شبانه‌روزی او حرف می‌زنند، از او تمجید می‌کنند، تعریف می‌کنند؛ دلم سوخت؛ دلم برای رئیسی سوخت؛ [بعضی از] اینها در زمان حیات او حاضر نبودند یک کلمه از این حرف‌ها را بگویند؛ در زمان حیات او این برجستگی‌ها را می‌دیدند امّا کتمان می‌کردند، بلکه عکس آن را می‌گفتند و او را می‌آزردند. البتّه او غالباً جواب نمی‌داد امّا گاهی پیش من می‌آمد و مقداری شکایت می‌کرد. خدای متعال درجات این مرد عزیز و مغتنم را عالی کند».
بدون شکّ کسی که در مقابل سختی‌ها صبر پیشه کند، قطعا خداوند متعال نیز یاری دهنده و همراه او خواهد بود به همین جهت می‌فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرينَ».
عنصر دوّم: استعانت و کمک خواستن از نماز
واژه «نماز» نیز همانند کلمه «صبر» در آیات فراوانی بیان گردیده است و این نشان از اهتمام ویژه خداوند متعال به آن می‌باشد مثلا در آیه ۱۴ سوره مبارکه طه آمده است: «إِنَّني أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْني وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري» و در آیه ۲۸ سوره مبارکه رعد آمده است: «الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» و یا در آیه ۴ سوره مبارکه عنکبوت آمده است: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ». بنابراین نمازی که برای خداوند متعال باشد، آرامش بخش بوده و بدی‌ها را دور می‌نماید.
عملکرد شهید رئیسی و نماز:
ایشان در بیست و نهمین اجلاس سراسری نماز فرمودند: «شاید هیچ یک از عطایای الهی به بشر مانند نماز در ساختن و تعالی فرد و جامعه مؤثّر نباشد و این رمز توصیه و امر همه انبیای الهی نسبت به نماز است» سپس در ادامه می‌فرمایند: «نماز در ساختن فرد و جامعه تأثیرگذار است» و در پایان در فرازی فرمودند: «مهمّ‌ترین و محوری‌ترین نقطه برای خروج کشور از تمامی تنگناها و مشکلات نماز است» و این یعنی افرادی که مسئولیّت‌های کلانی را بر عهده دارند، لازم است که هر روز در نمازهای خود ارتقاء ایجاد کنند تا جایی که این نماز روح پیدا کند و این روح نماز در وجود این مسئول تأثیر بگذارد که در چنین صورتی قطعا از سوی آن مسئول، تخلفی دیگر نخواهد شد.
این سخنان از شخصی بیان شده است که مدیریّت یک کشور را بر عهده داشته است و طبیعتا به مقتضای این مقام، می‌بایست به عنوان شخص دیپلمات سخنان خود را ایراد کند امّا همانند یک عارف به تمام معنا با دیدگاه طلبگی سخنان خود را بیان داشته‌است. شخصی که برای نماز خود اهمیّت قائل بود تا جایی که نقل شده در منزل هم نماز را با خانواده به جماعت اقامه می‌نمود؛ حتّی در سفرهایی که داشت ولو شده در پرواز نماز را می‌خواند. اقامه نماز شهید رئیسی در کاخ کرملین و انتظار رئیس جمهور کشور ابرقدرت روسیه در حالی‌که پوتین بعضی از رؤسای جمهور را پشت در معطّل می‌نمودند، نمادی از دعوت عملی به اسلام می‌باشد. البته پوتین نیز ایشان را شخصیّتی سیاسی و مذهبی شناخته بود. به معنای واقعی کلمه با اقامه نماز شهید رئیسی در کاخ ریاست جمهوری روسیه، اعلام کرد که امید ما به همین معنویّات الهی است نه به قدرت‌های ظاهری.
حمیدرضا آلوستانی
