امام صادق(ع) در طول عمر پر برکت خود سعی کردند به جای آموزش دانش های سطح پایین به شاگردان، علوم حقیقی که همان راز رسیدن به قله های حکمت و دانش بی پایان ازلی است را آموزش دهند و ایشان در طول زندگانی خود عالم ربانی تربیت کردند نه دانشمند نابغه و به این ترتیب است که کلاس درس، درس عاشقی و رسم شاگردی، رسم عاشقی می شود.
به گزارش پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها، امام صادق(ع)، امامی که با نهضت علمی خود موجب رونق جهان اسلام شده و عصری از شکوفایی علمی را برای مسلمانان به ارمغان آوردند.
امروزه از امام صادق(ع) و شاگردان ایشان مانند جابربن حیان در سرتاسر عالم به عنوان اندیشمندان برجسته تاریخ یاد می شود و باید گفت که امام صادق(ع) الگوی نوین در زمینه علم آموزی و عالم پروری ارائه داده اند که نه تنها برای مردم زمان خودشان بلکه برای مردم تمامی اعصار می تواند در نظام آموزش و پرورش، تربیت دانشجو و طلبه به عنوان یک سند مهم اجرایی محسوب شود؛ هر چند که در جامعه امروز به جای توجه به کرسی علمی امام صادق(ع) به سندهایی مغایر با روح اسلام توجه شده که تنها جنبه بین المللی داشته و نویسندگان آن نه تنها معصوم نبوده و دارای مقام ولایت بر مردم نیستند بلکه منفعت و شرایط مختلف آنها را به نوشتن چنین اسنادی واداشته است.
برای آشنایی با الگویی تدریس علمی و عالم پروری امام صادق(ع) به سراغ حجت الاسلام اخوان رفتیم که ایشان در فصل گذشته در آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله «رسم عاشقی» که همان شیوه علم آموزی و عالم پروری امام صادق(ع) را برای طلاب خواهر و بانوان تبیین می کردند.
ایشان در بیان اینکه علم حقیقی از نگاه امام صادق(ع) چیست به حدیث عنوان بصری اشاره کرده و بیان کردند که عنوان پیر مردی ۹۴ ساله است که پیرو مکتب خلفاست و در سن ۹۴ سالگی برای کسب فیض از مکتب امام صادق(ع) راهی مدینه می شود ولی هر چه تلاش می کند امام صادق(ع) او را به شاگردی بپذیرند امام از این کار امتناع می کنند تا اینکه عنوان با قلبی شکسته به مسجد النبی رفته و در آنجا بعد از خواندن دو رکعت نماز از خداوند می خواهد که قلب امام صادق(ع) را نسبت به ایشان مهربان و رئوف کند.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: امام صادق(ع) پس از اینکه عنوان را به حضور قبول می کنند به عنوان می فرمایند که ای عنوان « دانش و علم واقعی به وسیله یادگیری حاصل نمی شود؛ علم نوری است که در دل کسی قرار می گیردکه اراده حق تعالی، به هدایت او تعلق گرفته باشد».
حجت الاسلام اخوان با اشاره به اینکه عالم باید عاشق خدا باشد، گفت: انسان به واسطه داشتن روح مجرد و نفس و ملاک های مادی موجود دو تابعیتی است یعنی هم شهروند این جهان است و هم شهروند آن جهان و اگر از عقل و اندیشه خود کمک گرفته و بتواند در مسیر تهذیب نفس و روح حرکت کند می تواند پا به کشوری تازه گذاشته و تابعیت عالم ملکوت را نیز بپذیرد.
وی افزود: در اینجا باید دقت کرد که مراد از دانش، دانش هایی سطح پایین مانند علوم تجربی، علوم زیستی و یا علومی از این قبیل نیست و امام علی(ع) نیز دانش سطح پایین را همین علوم تعریف کرده و بیان می کنند که این علوم به عالم ملکوت راه نداشته بلکه بی فایده است و علم واقعی علم انسان ساز است که انسان را از زندگی مادی به زندگی افلاکی رهنمون می کند و امام علی(ع) در این زمینه به کمیل می فرمایند« ای کیمل مردم سه دسته هستند عالم ربانی، کسی که در پی علم و راه نجات است، و دسته سوم مردم سرگردان هستند که همچون توده پشته ها بی هدف و بی سر و صدا راه می روند، با وزش هر بادی حرکت می کنند و نه از نو و روشنایی داشن بهره گرفته اند و نه به پناهگاه استواری پناه گرفتند».
استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: عالم ربانی همان عالمی است که از نور حقیقی دانش بهره گرفته و به اوج کمال رسیده است.
وی افزود: علم ربانی دشمن شکن است و دشمن را هدف گرفته و هموراه حامی مظلومان بوده و هرگز در خدمت شرک و کفر و انسان های هوا پرست قرار نمی گیرد.
حجت الاسلام اخوان تصریح کرد: امام علی (ع) در این مورد می فرمایند «علم همن نشین انسان در غریبی، هم سخن انسان در تنهایی و راهنما در هنگام سختی و گرفتاری است».
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه عده زیادی از انسان ها از علوم مختلف و حتی علوم تاریخی مطلع بوده و سرگذشت انبیاو گذشتگان را می دانند، گفت: با این وجود این افراد هرگز هدایت نمی شوند و قرآن کریم علم این افراد را به چهار پایانی توصیف می کند که بر پشت خود کتاب دارند در حالی که اگر کسی یک آیه از قرآن کریم را بفهمد و به آن عمل کند فقیه است و در روایتی از حضرت رسول(ص) نیز بر این موضوع صحه گذاشته شده است.
وی یادآور شد: عالم حقیقی تنها علم را از خدا طلب می کند و از خود خدا برای یادگرفتن و به کاربستن این علم مدد می جوید و باید تأکید کرد عالم ربانی کسی است که به معنای واقعی کلمه خدا را بندگی می کند وبراساس این بندگی حکمت های جهان بر قلب و روح این مؤمن جاری شده وپرده های غیب از مقابل چشمانش کنار رفته و اسرار عالم را به لطف بندگی خدا در می یابد.
آری باید گفت که علوم زمینی و مادی نغمت هستند و انسان در پناه این نغمت ها می تواند زندگی راحتی داشته باشد اما نعمت، علم حقیقی و علمی است که انسان را به بندگی خدا رهنمون می کند زیرا در پناه این علم است که جهان به آرامش رسیده و دیگر بشر بدون سازمان های بین المللی و شورای امنیت در پناه بندگی خدا می تواند زیستی برادرانه را تجربه کند و امام صادق(ع) با علومی که در اختیار شاگردان خود می گذاشتند به دنبال احیای چنین هدفی بودند.
اگر سراسر زندگی شاگردان امام صادق(ع) از جمله جابربن حیان ر ا بررسی کنید می بیند او یک شیمیدان نبود بلکه یک عالم وارسته بودند که شیمی نیز می دانست و از این دانش برای خدمت به مکتب اسلام استفاده کرد در حالی که نوبل و سایر اندیشمندان نیز فیزیکدان و شیمی دان بودند اما بمب اتم اختراع کردند و در تمام تاریخ بشریت تا به امروز و تا به آینده و حتی ابدیت موجب ریختن خون هزاران بی گناه شده اند.
بله ما باید در نظام آموزش و پروش، در نظام دانشگاه و در نظام حوزه در کنار علوم مادی، علوم حقیقی و سبک بندگی و زندگی مؤمنانه را به کودکان خود آموزش دهیم زیرا علم حقیقی مانند کلیدی است که صندوقچه های اسرار را باز کرده و هزاران امام خمینی(ره)، امام خامنه ای( مدظله العالی) و هزارن شهید مطهری، میرزا علی آقا شیرازی، علامه طباطبایی، آیت الله بروجردی، شیخ رضی و سید مرتضی تربیت می کند.
ای کاش این کرسی و سبک علم پروروی امام صادق(ع) امروز در کشوری اسلامی مانند ایران به عنوان «ام القری» جهان اسلام یک سنت عمومی بود تا دیگر رهبر معظم انقلاب و ولی امر مسلمین مجبور نمی شدند به خاطر سند های بین المللی بر کرسی رفته و اعتراض کنند و می توانستند مانند امام صادق(ع) عالم ربانی تربیت کنند.
به امید روزی که در ایران اسلامی نه عالم متخصص بلکه عالم ربانی تربیت شود و به امید روزی که به جای حذف دروس مروج فرهنگ ایثار و شهادت به بهانه خشونت درس بندگی خدا و سبک زندگی مؤمنانه از همان نخستین روز ورود دانش آموز به نظام آموزشی کشور در کنار سیار دروس به عنوان درس اصلی نه درس اختیاری به دانش آموزان تدریس شود.
انتهای پیام/۱۱۲