هزار و ۲۰۰ اثر از ۱۵۰ کاتب در گنجینه قرآن کریم کتابخانه حرم کریمه اهل بیت(ع) گردهم‌آوری شده و در قالب فهرستی ۳۰ ویژگی مختلف از این آثار مورد بررسی قرار گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها، گنجیه قرآن کریم کتابخانه حرم کریمه اهل بیت(ع) مملو از آثار ارزشمندی از کاتبان مختلف است که در دوره‌های گذشته توسط افراد مختلف در این مجموعه گردهم‌آوری شده و اکنون در اختیار نسل کنونی قرار گرفته است.
برای ارائه خدمات کتابخانهای به محققان و مراجعان از طریق گردآوری ترجمههای مختلف زبان فارسی و زبانهای دیگر، بررسی قرآن‌های چاپ شده به شیوه‌های مختلف و انواع کتابت‌های قرآن کریم، فهرست‌برداری از گنجینه قرآن آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها مورد توجه قرار گرفته است.
برگزاری نمایشگاه دائمی قرآن‌های نفیس، ارائه قرآن‌ها به روایت‌های مختلف، هنرهای کتابت و کتابآرایی، طرح نمونه قرآن‌های چاپ شده در کشورهای مختلف و همچنین زمینه‌سازی برای توسعه و ترویج فرهنگ غنی قرآن و عترت از دیگر اهداف تهیه فهرست قرآن گنجینه آستان مقدس بوده است.
در سال ۱۳۷۶ محمد سهرابی (تهرانی) کتاب فهرست قرآن‌های چاپی آستان را با نام «گنجینه قرآن‌های چاپی آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها» تنظیم می‌نماید.
بر اساس این گزارش، در فهرست قرآن‌های چاپی آستان مقدس خطاط و تاریخ کتابت به عنوان وجه تمایز مصاحف از یکدیگر قرار گرفت و سپس به وجوه و خصایص دیگر هر یک از مصاحف اشاره شده است که این وجوه و خصایص نیز بر دو قسم تقسیم شده و با دو قلم مختلف و در دو شکل متفاوت ثبت گردیده‌اند.
در قسمت اول و پس از معرفی خطاط و تاریخ کتابت (در صورت وقوف بر نام و تاریخ کتابت وی) عناوینی همانند قرائت، خط، رسم الخط، ترجمه، مترجم، قطع، تعداد صفحات و سطور، جلد، ناشر و تاریخ چاپ بیان گردیده و در صورت مجهول بودن هر یک از این عناوین بدان اشاره شده است.
همچنین در قسمت دوم نیز ابتدا مطالب مندرج در حواشی مصاحف و سپس آنچه که به عنوان مقدمه ناشر و یا مترجم و یا کتب و رسایلی که احیاناً و خصوصاً در قرن چهاردهم به مصاحف مطبوع در ایران ملحق می‌گردیده معرفی شده و آنچه که با عنوان خاتمه و یا کشف المطالب و کشف الآیات در پایان مصاحف ضمیمه شده نیز در پی این توضیحات به ثبت رسیده و در پایان اشاره به وقفنامه مصاحف گردیده است و عدم اشاره به هر یک از این عناوین در قسمت دوم به معنای نبود آن در مصحف معرفی شده، می‌باشد.
طبق پژوهش‌های انجام شده، در انتخاب نمودن یک مصحف و انضمام آن به این گنجینه تنها خطاط و تنوع خط مورد اعتنا نبوده و بلکه تمامی وجوه مطروحه در این فهرست معتبر شمرده شده است و چنانچه یک مصحف به دلیل و یا دلائلی چند مورد اقبال فراوان قرار گرفته و در نتیجه توسط ناشرانی مختلف و در سال‌هایی مدید به اشکال و صور متنوع به چاپ رسیده باشد تا حد امکان سعی در به دست آوردن آن نسخه‌های متنوع به عمل آمده و در این گنجینه گرد آمده است.
هر چند با توجه به محدودیت امکانات در آن دوران، فهرست تهیه شده از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده اما بدون مشکل هم نبوده است به همین علت تدوین فهرست‌های جدید در دستور کار واحد گنجیه قرآن کریم کتابخانه حرم مطهر قرار گرفته است.
برای تهیه فهرست جدید بررسی‌های متعددی صورت گرفت تا شیوه استاندارد فهرست‌نویسی قرآن‌ها مورد استفاده قرار گیرد اما در این خصوص شیوه‌ای واحد که مراکز و کتابخانه‌های بزرگ از آن پیروی نموده باشد یافت نشد و به ناچار با استفاده از تجربیات برخی کتابخانه‌های قم و مشورت با فهرست‌نویسان و با همکاری همکاران کتابخانه فهرستی تهیه و تنظیم گردید.
کارشناس گنجینه قرآن کتابخانه حرم کریمه اهل بیت(ع) در گفت‌و گو با خبرنگار پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها، با اشاره به تهیه فهرست قرآن‌های چاپی و موقوفی اظهار کرد: ۱۴ ویژگی در فهرست قرآن‌های چاپی برای دستیابی و وقوف هرچه سریعتر به مصاحف و اطلاعات مورد نظر در گنجینه قرآن‌های چاپی برای افراد مختلف به ویژه علاقمندان مورد توجه قرار گرفته است.
علی آسترکی در راستای ویژگی‌های مذکور افزود: این ویژگی‌ها به ترتیب شامل خطاطان مصاحف، قراءات، خط، رسم‌الخط، ترجمه‌ها و مترجمین، خطاطان ترجمه‌ها، ناشران، مذهّبین و نقاشان، خطاطان کتب و رسایل الحاقی، واقفین و اهداکنندگان، مهرهای تملیک و دیگر مهرها، سایر نامها، کتب و رسایل الحاقی به مصاحف و تاریخ‌های چاپ است.
وی با بیان اینکه در مجموع ۳۰ ویژگی در فهرست آثار گنجیه قرآن کریم بررسی شده است، اظهار کرد: پژوهشگران و محققان می‌توانند در صورت نیاز با مراجعه به واحد گنجینه قرآن کریم در کتابخانه حرم مطهر از فهرست جامع آثار استفاده کنند.
آسترکی با تاکید بر اینکه گنجینه قرآن حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها با گذشت زمان تکمیل‌تر از گذشته می‌شود، مطرح کرد: برخی از قرآن‌های جدیدالانتشار باید به گنجینه اضافه و قرآن‌های منتخب نیز باید تصویربرداری شود و به صورت کامل در بستر وبسایت مورد نظر قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه هزار و ۲۰۰ اثر از ۱۵۰ کاتب در گنجینه قرآن حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها جمع‌آوری شده است، تصریح کرد: کاتبان بر اساس تاریخ کتابت و زمان حیات معرفی می‌شوند.
کارشناس گنجینه قرآن کتابخانه حرم کریمه اهل بیت(ع) ادامه داد: تامین زیرساخت‌های لازم برای انجام سلسله پژوهش‌های مرتبط با رشته‌های هنری، علوم قرآن و ادبیات عرب در دستور کار قرار گرفته است تا محققان این رشته‌ها بتوانند با استفاده از آثار گنجینه قرآن حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها پژوهش‌های خود را انجام دهند.
انتهای پیام/۱۱۵
