به گزارش پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها، ولایت در قاموس اسلام واژه ای کلیدی است که مفهوم آن نه تنها در روابط سیاسی و اجتماعی کاربرد دارد بلکه در روابط خانوادگی و حتی فردی انسان ها نفوذ و طیف وسیعی از مدیریت عاطفه و احساس میان انسان‌ها، از دوست داشتن قلبی و احترام و اطاعت از والدین گرفته تا اطاعت پذیری در برابر حاکم و قانون را در بر می گیرد.
اطاعت لازمه ولایت است و آیات زیادی در قران کریم به موضوع ولایت پرداخته اند که از مهمترین آن آیات آیه ۵۵ سوره مبارکه ماعده است که می فرماید « إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ، ولی شما فقط خدا و رسول خدا و کسانی هستند که نماز را به پا می دارند و در حالی که در رکوع هستند زکات می پردازند». و در آیه دیگر خداوند در سوره نساء آیه ۵۹ می فرماید «أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ» که بنا بر تفاسیر مختلف، مراد از صاحبان امر همان ائمه و در درجه بعد فقها و دانشمندان هستند.
به طور کلی ولایت موضوع گسترده و وسیعی در روابط افراد در جامعه اسلامی است که با توجه به نقش افراد در جامعه، رفتارهایی را برای ولی و مولی‌علیه تعریف می‌کند و نظام ولایی را شکل می‌دهد بنابراین ما وقتی زندگانی ائمه علیهم‌السلام و اصحابشان را نگاه می‌کنیم برخی رفتارها تنها در قالب نظام ولایی معنا پیدا می‌کند و خارج از چارچوب نظام ولایی قابل درک نیست. برای مثال شهدای کربلا نمونه بارز رفتار اجتماعی افراد در قالب نظام ولایی است که با وجود اینکه می‌دانستند عاقبت این حرکت شهادت است ولی با تبعیت از ولی امر خود تا انتها این حرکت را ادامه می‌دهند و سرمنشأ جنبشی بزرگ در اسلام می‌شوند که آثار و نتایج آن را تا امروز مشاهده می‌کنیم.
وقتی با این عینک به رفتار اهل بیت(ع) و اصحابشان می‌نگریم خیلی از رفتارها برای ما معنا پیدا می‌کند و یکی از این رفتارها بحث ولایت عهدی امام‌رضا علیه‌السلام و هجرت حضرت معصومه سلام‌الله علیها از مدینه به قم و همچنین ازدواج نکردن ایشان و خواهرانشان است که باید با عینک ولایت مداری و در چارچوب مفهومی این گذاره اسلامی به آن نگاه و راجع به آن قضاوت کرد.
امام رضا علیه‌السلام به عنوان ولی خدا که مأموریت گسترش معارف خدا در زمین و تثبیت ولایت الله در جامعه را بر عهده دارد، ولایت عهدی حاکم ظالمی مانند مأمون که در ظاهر خود را محب اهل بیت(ع) معرفی می‌کند را قبول و با مهاجرت خود به خراسان و شرکت در مناظرات علمی، حقانیت و برتری علمی خود نسبت به دیگر مدعیان حکومت را برای مردم روشن و با بیان حدیث قدسی «کَلِمَةُ لا إلهَ إلّا اللّهُ حِصنی فَمَن دَخَلَ حِصنی اَمِنَ مِن عَذابی بِشُروطِها وَ أنَا مِن شُروطِها؛ توحید، دژ و حصار من (خدا) است پس هر کس به دژ و حصار من داخل شود از عذاب من امنیت خواهد یافت، و این شروطی دارد و من (علی بن موسی الرّضا) یکی از آن شرط‌ها هستم.» همه مردم را متوجه ولایت الهی و سیر وقوعی ولایت الهی در جامعه می‌کند و موجی از استکبار ستیزی را در جامعه آن زمان به راه می‌اندازد که مأمون را مستأصل می‌کند و با اینکه به اهداف خود از تبعید امام رضا علیه‌السلام به خراسان نرسیده بود ناچار به شهادت ایشان می‌شود.
حضرت معصومه سلام‌الله علیها و دیگر دختران امام کاظم علیه‌السلام نیز در همین چارچوب حرکت می‌کنند و با ازدواج نکردن و هجرت از مدینه به ایران و شهادتشان در قم پیام ولایت و اطاعت از ولایت و گردش حول محور ولایت را برای مخاطبان خود در آن زمان و در سراسر تاریخ بعد از خود به نمایش می‌گذارند و به دیگر سخن زندگی خود را فدای ولایت و اطاعت از ولی امر خود می‌کنند و درس ولایت‌مداری به علاقه‌مندان و محبان خود می‌دهند.
این سطح از ولایت‌مداری است که یک دختر را در سطح معصوم بالا می‌برد و امام‌رضا علیه‌السلام به ایشان لقب معصومه را می‌دهند و زیارت ایشان را برابر با زیارت تمام معصومان علیهم السلام بیان می‌کنند و خداوند به این حضرت مقام شفاعت در بهشت را عطا می‌کند.
در حقیقت در اندیشه اسلامی خداوند ولی مطلق است و اطاعت از ولی و ولایت‌پذیری در هر سطحی از ولایت، از ولایت رسول‌الله(ص) که ولایت علم الهی است گرفته تا ولایت پدر بر فرزند که به نوعی ولایت خلق است، اطاعت از خداوند محسوب می‌شود زیرا این خداوند است که ولایت خود را به برخی از بندگان خود بنابر شرایطی که داشته‌اند تفویض کرده و از بندگان خود قرار گرفتن در این مسیر را خواسته است؛ بنابراین اطاعت از خداوند است که انسان را ارتقاء می‌دهد و به هر میزان که اطاعت انسان از خداوند بیشتر باشد چه در امور فردی و خانوادگی و چه در امور اجتماعی و سیاسی انسان به خدا نزدیکتر و درجه‌اش بالاتر می‌رود.
بنابراین حرکت حضرت معصومه سلام الله علیها از مدینه به قم که با اذن و رضایت امام هشتم(ع) صورت گرفت در عین سختی‌هایی که این مسیر برای حضرت معصومه سلام الله علیها داشت اما برای فردی که ذوب در ولایت است این سختی‌ها چیزی جز حرکت در راه خدا و اطاعت از خداوند نیست و از این روست که با وجود این که حضرت با عفاف و حجاب کامل و در کجاوه به قم آمدند دختری عابده و قدیسه بودند به ایشان صفت مبارز می‌دهند زیرا مبارزه ایشان مبارزه با استکبار و تبعیت از ولایت بود که مسیر انبیاء و اولیاء الهی است.
آنچه که ما امروز می‌توانیم از هجرت امام رضا علیه‌السلام و حضرت معصومه سلام‌الله علیها برای زندگی خود برداشت کنیم حرکت در مسیر ولایت الهی و فداکاری برای زنده نگه داشتن ولایت خداوند در زمین است و ولایت فقیه هم بنابر روایات متعدد از جنس ولایت پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) است و اطاعت از ولی فقیه حرکت در مسیر ولایت الهی و مقدمه‌ای برای تحقق ولایت مطلق و عادله خداوند با ظهور حجت او در زمین خواهد بود.
