پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها _ حسین حسنی: ۱۷ ربیع‌الاول سالروز میلاد پیامبر مهربانی است که در قرآن کریم او را «فرستاده‌ای از جنس مردم که رنج و سختی مردم برایش رنج‌آور، نسبت به هدایت مردم دلسوز و نسبت به مؤمنان مهربان» توصیف کرده است.
در زمانه‌ای که دردها و رنج‌های بشریت از هر زمانه دیگری بیشتر شده است و تبعیض و نابرابری، ظلم و بی‌عدالتی، استکبار و سلطه‌جویی، مادی‌گرایی افراطی و دنیاپرستی و استفاده نادرست طاغوت‌های زمان از علم و فناوری در راستای منافع عده‌ای خاص روزبه‌روز در حال گسترش است در حقیقت عصری دردآور و رنج آفرین برای پیامبر مهربانی‌ها است که به فرموده خداوند بیش از هر کس دیگری درد و رنج بشریت برایش دشوار است.
ازاین‌رو التیام و مرهم دردهای پیامبر (ص) در جایگاه پدری مهربان برای بشریت به نوع عملکرد فردفرد ما بستگی دارد؛ زیرا هرچه انسان‌ها به هدایت و سعادت نزدیک‌تر شوند درد و رنج پیامبر (ص) نیز کاهش می‌باید و هرچه از هدایت و سعادت فاصله گیرند درد و رنج پیامبر (ص) نیز کم خواهد شد و به‌عبارت‌دیگر دردهای پیامبر و درمان آن هر دو به نوع عملکرد نوع انسان‌ها در مرحله اول و مسلمانان به‌عنوان امت پیامبر در مرحله دیگر نهفته است.
یکی از راه‌های انجام‌وظیفه مسلمانان نسبت به پیامبر (ص) رعایت حقوقی است که ایشان بر امت خود دارند و در آیات و روایات به آن تأکید شده است که ما در این نوشته به ۵ مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
۱- اطاعت و محبت
اولین حق پیامبر گرامی اسلام (ص) که در قرآن کریم بارها بر آن تأکید شده است حق اطاعت شدن و محبت داشتن نسبت به خود شخص پیامبر و اهل‌بیت ایشان است.
خداوند در آیات متعددی از قرآن کریم همه مسلمین را به اطاعت بی‌چون‌وچرا از پیامبر (ص) امر کرده است و هدایت و سعادت انسان را در گرو اطاعت از خدا و رسول دانسته است. خداوند در آیات متعددی به اطاعت‌کنندگان از پیامبر وعده بهشت و به مخالفت‌کنندگان با پیامبر وعده جهنم را داده است و مردم را برای حل اختلافاتشان به رجوع به پیامبر امر کرده است؛ علامه مجلسی در ابتدای جلد ۱۷ بحارالانوار به ۲۴ مورد از آیاتی که به صوت مستقیم مؤمنین را به اطاعت از پیامبر امر کرده جمع‌آوری کرده است.
همچنین بنا بر آیه ۲۳ سوره شوری و روایات متعددی از پیامبر و ائمه معصومین علیهم‌السلام مودت و محبت نسبت به پیامبر و اهل‌بیت از جمله حقوقی که است که بر امت پیامبر (ص) واجب است به صورتی که پیامبر (ص) فرمودند « لَا يُؤْمِنُ عَبْدٌ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ نَفْسِهِ وَ يَكُونَ عِتْرَتِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ عِتْرَتِهِ وَ يَكُونَ أَهْلِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ أَهْلِهِ وَ يَكُونَ ذَاتِي أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ ذَاتِهِ؛ هیچ‌کس ایمان ندارد مگر اینکه من را از خودش، عترت من را از عترت خودش، اهل من را از اهل خودش و ذات من را از ذات خودش بیشتر دوست داشته باشد».
به‌طورکلی اطاعت و محبت داشتن نسبت به پیامبر و اهل‌بیت ایشان تکلیفی در مسیر هدایت و تعالی بشریت است و انسان‌ها را به سمت سعادت رهنمون می‌کند و بدون اطاعت و محبت هدایت‌گری که هدف اصلی از ارسال رسول و انزال کتاب است امکان ندارد.
۲- رعایت آداب معاشرت با پیامبر
از دیگر حقوق پیامبر (ص) بر امت اسلام این است که ایشان را چه در زمان حیات و چه بعد از وفات گرامی و بزرگ بدارند و آداب معاشرت با ایشان را بیاموزند؛ آدابی که در آیات قرآن کریم به برخی از آنها اشاره شده و برخی هم در روایات بیان شده است.
خداوند در آیات ۶۲ و ۶۳ سوره نور مؤمنان را به اجازه‌گرفتن از پیامبر و استجابت دعوت ایشان امر کرده و در آیات ۵۳، ۵۶ و ۶۹ سوره احزاب ورود بدون اذن به خانه پیامبر را سبب اذیت‌شدن ایشان دانسته، حفظ حریم خانواده و همسران پیامبر (ص) را به مؤمنان آموخته است، سپس مؤمنان را امر به صلوات و درود فرستادن برای پیامبر کرده و نسبت به آزار و اذیت ایشان هشدار داده است.
همچنین در آیه ۹ سوره فتح مؤمنان را امر به بزرگداشت پیامبر کرده و دستور داده است که خدا و رسول را هر صبح شام تسبیح گویند، در آیات اول تا پنجم سوره حجرات برخی دیگر از آداب معاشرت با پیامبر را بیان کرده و می‌فرماید از خدا و پیامبر در هیچ امری پیشی نگیرید، صدای خود را از صدای پیامبر (ص) بلندتر نکنید و از دور و پشت دیوار پیامبر را صدا نزنید و صبر کنید تا پیامبر به نزد شما بیاید و سپس سخن بگویید و همچنین در آیات ۷ تا ۱۳ سوره مجادله مردم را از صحبت‌کردن درگوشی و محرمانه با پیامبر و یا در نزد پیامبر نهی کرده است و افرادی که کارهایی که پیامبر نهی کرده را انجام می‌دهند را سزاوار دوزخ دانسته است.
۳- نامگذاری فرزندان به نام محمد
یکی از حقوقی که برای پیامبر بر عهده امتشان است نامگذاری فرزندان به نام ایشان است تا به این وسیله نام و یاد حضرت هیچگاه در میان مسلمانان کم‌رنگ نشود؛ زیرا این نامگذاری زمینه‌ای برای محبت به ایشان و در ادامه اطاعت و تکریم ایشان است.
ابا هارون در روایتی از امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند که وقتی فرزندم به دنیا آمد خدمت امام صادق علیه‌السلام رسیدم و ایشان نام او را پرسیدند؛ گفتم نامش محمد است؛ سپس حضرت سر خود را به سمت زمین خم کردند درحالی‌که نام محمد را تکرار می‌کردند تا اینکه پیشانی‌شان به زمین رسید سپس فرمودند جان خودم و اولاد خودم و اهل‌وعیال خودم و پدر و مادرم و تمام اهل زمین به فدای رسول‌الله؛ و بعد فرمودند به فرزندت (محمد) دشنام مده، او را نزن و به او بی‌احترامی نکن و بدان که هیچ خانه‌ای در زمین نیست که نام محمد در آن باشد مگر اینکه هر روز تقدیس می‌شود.
در روایت دیگری امام باقر علیه‌السلام فرمودند «زمانی که شیطان می‌شنود به کسی محمد یا علی می‌گوید، شیطان ذوب می‌شود همان‌طور که مس و سرب ذوب می‌شود، و به همین شکل می‌ماند تا زمانی که اسمی از دشمنان ما را می‌شنود که در زمان به حال می‌آید و دوباره مشغول به نیرنگ و گمراهی مردم می‌شود.»
4- صلوات فرستادن بر پیامبر و آل ایشان
صلوات و سلام فرستادن به رسول‌الله (ص) از ضروریات در اسلام و نص صریح قرآن است که فرموده: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِییِ یا أَییُهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً»؛ به‌موجب این آیه مبارکه صلوات فرستادن به رسول‌الله (ص) به عموم مؤمنین لازم و اهتمام در احیای این شعار دینی و زنده نگهداشتن آن همیشه از واجبات است.
صلوات بر پیامبر از اموری است که خداوند به‌خاطر رفعت نام ایشان به آن امر کرده است و این شعار همواره در قلوب مؤمنین وحدت ایجاد می کندو سبب غیظ و ناراحتی کفار می‌شود؛ ازاین‌رو اهتمام بر این شعار برای مسلمانان امری لازم و ضروری است که یکی از آثار آن تولی و تبری است.
5- احترام‌گذاشتن به پیامبر (ص)
احترام‌گذاشتن به پیامبر (ص) از دیگر حقوقی است که در روایات بسیار به آن تأکید شده است به‌گونه‌ای که دست‌زدن بی‌وضو بر نام ایشان حرام دانسته شده و مجازات بی‌احترامی و توهین به پیامبر (ص) از سنگین‌ترین مجازات‌ها و اعدام در نظر گرفته شده است.
به‌طورکلی وجود مقدس پیامبر اسلام (ص) باتوجه‌به آیه ۱۰۷ سوره انبیا مایه رحمت برای بشریت است و اطاعت و محبت ایشان نه‌تنها باعث تعالی انسان‌ها دردآور معنوی بلکه باعث پیشرفت و ترقی در دنیا و امور مادی نیز می‌شود و این تعالی و رشد در دنیا و آخرت در نهایت به خود پیامبر (ص) بر می‌گردد و سبب شادمانی و فرح ایشان خواهد شد.
