به گزارش پایگاه خبری آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها، نخستین نشست از مجموعه نشست های همنشینی تاریخ و داستان با رونمایی از رمان «پسران آدم» شامل داستانی از زمانهی امام علی علیه السلام با حضور سجاد خالقی نویسنده اثر ، سعید طاووسی پژوهشگر تاریخ اسلام و ابراهیم اکبری دیزگاه رمان نویس، عصر امروز در سالن کتابفروشی آستان قدس رضوی در شهر مقدس قم برگزار شد.
سعید طاووسی در ابتدای این نشست با اشاره به دعوای بین تا یخ و رمان اظهار داشت: این دو حوزه بیش از اینکه مخالف و در مقابل هم باشند باید در کنار هم باشند و عنصر قالب در هر دوی اینها روایت است.
وی با بیان اینکه مورخان معتقدند که رمان نویسان از تاریخ عبور می کنند و رمان نویسان گمان می کند مورخان دست نویسندگان را بسته اند، گفت: مورخ باید از رمان نویس استقبال کند زیرا روایت تاریخی در رمان بهتر دیده می شود ولی ما در این عرصه نیازمند برخی اصول هستیم.
پژوهشگر تاریخ اسلام با بیان اینکه اضافه کردن شخصیت تاریخی و یا چیزی که در تاریخ بیان نشده اشکالی ندارد گفت: آن چیزی که مشکل دارد دگرگون کردن تاریخ است در حالی که متون تاریخی واقعیت محض نیستند و به نوعی روایت داستانی از واقعیت هستند و بسیاری از مورخان وفادار به واقعیت نبودند و برای تکمیل روایت خود خیالپردازی می کردند.
وی با بیان اینکه تاریخ را نمی توان منهای داستان روایت کرد، افزود: تاریخ و داستان در هم تنیده هستند و نویسنده مجاز است در مواردی که تاریخ سکوت کرده تخیل کند و فقط تخیلی که می کند باید با کلیت تاریخ مخالفت نداشته باشد.
در ادامه ابراهیم اکبری دیزگاه با اشاره به شباهت تاریخ و رمان به تفاوتهای این دو پرداخت و اظهار داشت: تاریخ عالم مستقلی نیست بلکه از امر واقعی روایت می کند که اتفاق افتاده و در اینجا مسئله صدق و کذب مطرح می شود ولی رمان عالم مستقلی دارد و مناط صدق و کذب آن مطابقت نیست بلکه مناط آن هماهنگی است؛ بنابراین رمان و تاریخ تفاوت بنیادین دارند.
وی با بیان اینکه باتوجه به اینکه عنصر روایت در زمان و تاریخ وجود دارد، افزود: رمان نویسان تقریبا هیچ حد و مرزی در استفاده از علوم مختلف ندارند و یکی از این علوم تاریخ است و از طرف دیگر رمان هم روی تاریخ و دیگر علوم مانند فلسفه تأثیر می گذارد.
این رمان نویس با اشاره به وجه تمایز و مرز تاریخ و رمان ابراز داشت: در کشور ما نویسندگانی شخصیت ها و وقایع مذهبی را به شکل داستانی روایت کرده اند تا تاریخ را خواندنی کنند و این امر بعد از انقلاب رواج یافته است که در حقیقت اینها رمان نیستند بلکه یک روایت تاریخی را باز نویسی کرده اند.
وی گفت: رمان نویس اگرچه به واقعیت ملتزم نیست ولی باید جامعه و فرهنگی که در آن زندگی می کند را در داستان خود لحاظ کند زیرا در صورت عدم لحاظ گزاره های فرهنگی یک جامعه در پذیرش یا عدم پذیرش آن تأثیر گذار است.
سپس مجدداً طاووسی به ایراد سخن پرداخت و در رابطه با کتاب «پسران آدم» گفت: وقتی کسی این کتاب را می خواند احساس می کند در دوره امیرالمومنین علیه السلام قرار گرفته و اطرافیان حضرت و فضای زمانه و جریانهای سیاسی را می شناسد.
وی گفت: نویسنده در این کتاب به درستی ذهنیت مردم آن زمان را روایت کرده است که از روی کار آمدن امیرالمومنین می ترسیدند و به خاطر ترس از عدالت امیرالمومنین به معاویه پناه می بردند در حالی که این ذهنیت مردم آن زمان از اساس غلط بود و خود امیرالمومنین فرمودند حکومت ما حکومت مدارا است.
این پژوهشگر تاریخ اسلام ادامه داد: نویسنده در فضای آن دوره تنفس کرده و آن فضا را به خوبی توانسته منتقل کند.
همچنین دیزگاه نیز در بخش دوم سخنانش با بیان اینکه نویسنده در این اثر دو کار مهم انجام داده است، گفت: بنیاد کتاب نه تاریخ است نه زندگی اهلبیت علیهمالسلام؛ بلکه بنیاد کتاب کینه توزی است و انسانی که بتپرست است و عقیده به لات و عزا دارد برای اینکه انتقام خون پدر را بگیر کل خانواده خود را به فنا می دهد.
وی افزود: ماجرای کینه توزی که در مقابل مهرورزی است در جامعه آن روز جریان دارد و همین کینه ورزی باعث شد جامعه ای که رسول الله ساخته بود دچار تشطت شود و مردم مدام کینه توزی کنند.
این نویسنده با بیان اینکه حاصل کینه توزی ویرانی است، افزود: اگر کینه توزی در جامعه ای خصلت اکثریت شود کل جامعه را ویران می کند و نویسنده کتاب پسران آدم این مفهوم را به خوبی بیان کرده است.
در پایان سجاد خالقی نویسنده رمان پسران آدم اظهار داشت: این کتاب در اواخر سال ۱۴۰۱ پیشنهاد شد و چون مربوط به امیرالمومنین علیه السلام بود با نگاهی رو به آینده این اثر را نوشتم و بعد از مطالعه کتاب القارات انگیزه نوشتن این کتاب بیشتر شد تا ناگفته های تاریخ را بگویم.
وی گفت: برای نوشتن این کتاب از کتب مختلفی استفاده کردم و این کتاب پیشکشی است به امیرالمومنین علیه السلام تا بخشی از اتفاقاتی که در آن عصر افتاده را مردم بهتر درک کنند.
نویسنده رمان پسران آدم افزود: اگر قرار است کتاب تاریخی بنویسیم باید روایتی را بنویسیم که به آینده کشور کمک کند و رو به آینده باشد تا بتوانیم برای آینده کشور کاری انجام دهیم.
گفتنی است در پایان این نشست از رمان پسران آدم رونمایی شد.
