نکته اول:
با لبخندمان، با سکوتمان، با تعجبمان، با لایک کردن! با هیچچیز بدیها را تحسین نکنیم!
اگر کسی با شوخی خود موجب آزار کسی شد و ما با خنده خود او را تحسین کردیم، اگر کسی کالای خارجی و یا کالا قاچاق یا کالای لوکس خرید و ما بهبه و چهچه گفتیم! اگر کسی عکس یا فیلم یا فایل نامناسبی در فضای مجازی بارگذاری کرد و ما اصطلاحاً «لایک» کردیم! اگر کسی…
هزاران مثال دیگر در زندگی ما وجود دارد و ما غافلیم! حواسمان باشد اگر قبیحی را تحسین کردیم در آن شریک شدهایم!
مَنِ استَحسَنَ قَبيحا كانَ شَريكا فيهِ
امام جواد علیهالسلام: هر كه كار زشتى را تحسین کند، در آن كار شريك است.
(بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۸۲ )
نکته دوم:
به هرکسی رو نزنیم!
گاهی به همدیگر می گوییم: اول خدا بعد هم شما! اما دقت که میکنیم میبینیم اول در خانه خدا نرفتهایم! خیلی وقتها اصلاً توجهی به قدرت الهی نداشتهایم! خیلی وقتها اینکه کار خود را گیر اینوآن میبینیم به خاطر این است که به خدا امید نداشتهایم و به غیر خدا دلبستهایم! اگر خداوند بهوسیله کسی گره از زندگانیمان گشود خدا را فراموش کردیم و از آن شخص تشکر کردهایم! اگر یادمان برود که همهکاره در عالم خداوند است، اگر کسی به غیر خدا رو بزند خداوند هم کارش را به همو واگذار میکند!
مَنِ انقَطَعَ إلى غَيرِ اللّه ِ وَ كَلَهُ اللّه ُ إلَيهِ
امام جواد علیهالسلام: آنكه به غير خداوند روى آورد، خداوند به همو واگذارش كند.
(بحار الأنوار ج ۶۸، ص ۱۵۵)
نکته سوم:
آرزوی دشمنانمان را با اطاعت از هوای نفس برآورده نکنیم!
اگر دقت کنیم میبینیم همیشه بعد از هر خطا و عصیانی حس تلخ عذاب وجدان آزارمان میدهد! گاهی صدای خندههای شیطان را از درون خود حس میکنیم!
همیشه حتی در رفتارهای اجتماعیمان اگر از هوای نفس پیروی کردیم بعدازآن دیدهایم که دشمنشاد شدهایم!
حتی در رفتارهای سیاسی و اجتماعی کلان! اگر مسئولین پیروی از هوای نفس خود کردند شادی دشمنان را تمام ملت لمس کردند…
مَن أطاعَ هَواهُ أعطى عَدُوَّهُ مُناهُ
امام جواد علیهالسلام: آنکه از هواى نفس خود پيروى كند، آرزوى دشمنش را برآورده است.
(بحار الأنوار ج ۶۷، ص ۷۸)
نکته چهارم:
عجله نکنیم تا برسیم!
از قدیم به ما میگفتند عجله کار شیطان است! از قدیم به ما میگفتند ره رو آن است که آهسته و پیوسته رود! از قدیم برایمان داستان مسابقه خرگوش و لاکپشت را میگفتند!
کسانی که تمام سرمایه زندگی خود را برای رسیدن به سود کلان یکشبه در ریسکهای خطرناک میاندازند، کسانی که برای کمیت بیشتر از کیفیت کارشان کم میکنند، کسانی که در تربیت فرزند صبوری به خرج نمیدهند، کسانی که شتاب بیشازحد میکنند در کارها به نتیجه مطلوب نمیرسند و اکثراً حتی به آنچه میخواهند نزدیک هم نمیشوند! اما کسانی که اهل شتاب و عجله بیشازحد نیستند به نتیجه مطلوب میرسند یا لااقل یقین دارند که نزدیک میشوند!
إتَّئِد، تُصِب أو تَكَد
امام جواد علیهالسلام: شتاب مكن تا برسى يا نزديك شوى.
(نزهة النّاظر، ص ۱۳۵)
نکته پنجم:
اگر میخواهیم ضرر نکنیم در لحظه توبه کنیم!
ما انسانها خیلی برایمان مهم است که در کسبوکار، در زندگی، در رفاقتها و… ضرر نکنیم. آن شیطانی که گاهی در هنگامه گناه فریبش را میخوریم خیلی تلاش میکند تا ما را از توبه کردن غافل کند! چه خوب است اگر خطایی کردیم در لحظه توبه کنیم و چهبهتر است اگر اصلاً گناه نکنیم!
تَأخيرُ التَّوبَةِ إغتِرارٌ
امام جواد علیهالسلام: تأخير در توبه كردن فريب خوردن است.
(تحف العقول، ص ۴۵۶)
نکته ششم
انتظار فرج با عمل است!
از هرکدام از ما بپرسند که «آیا منتظر فرج امام زمان هستی؟» جواب مثبت خواهیم داد! اما اکثر ما در جواب این سؤال که « برای سر رسیدن این انتظار هزارو چندصد ساله چه کردی؟» جوابی نداریم. به انتظار نشستن انتظار نیست! به انتظار حضرت محیا شدن انتظار است! چراکه ظهور یاور میخواهد و یاری حضرت آمادگیهای علمی، معنوی، اخلاقی و… می طلبد.
أفضَلُ أعمالِ شيعَتِنَا انتِظارُ الفَرَجِ
امام جواد علیهالسلام :برترين اعمال شيعيان ما انتظار فرج [ظهور امام زمان علیهالسلام] است .
(کمالالدین ، ص ۳۷۷ )
نکته هفتم
همیشه صبور و عزتمند باشیم!
خیلیها هستند که از بیصبری ما شاد میشوند. خصوصاً در دنیا دشمنان زیادی هستند که چشم دیدن آرامش ما را ندارند و برای برهم زدن امنیت و آرامش ما شب از روز نمیشناسند! دنبال مصیبتزدگی ما هستند و ما را بر مصائبمان شماتت میکنند. در این میان چیزی که برای آن دشمنان مصیبت و عذاب است صبوری ماست! صبوری عزتمندانه و برنامهریزی عاقلانه برای عبور از مشکلات. مثلاً اگر دشمن از طریق تحریم های اقتصادی بر ما فشار میآورد ما با برنامهریزی دقیق و عاقلانهای با عنوان اقتصاد مقاومتی مصیبتی میشویم برای آنان که به دنبال مصیبتزدگی ما بودند!
الصَّبرُ عَلَى المُصيبَةِ ، مُصيبَهٌ عَلَى الشامِتِ بها .
امام جواد علیهالسلام: صبر كردن بر مصيبت ، مصيبتى است براى آنکه از گرفتارى مصیبتدیده شاد میشود .
(کشف الغمه ج۲ ص۳۴۹)
نکته هشتم
در زندگی اهل سازش و مدارا باشیم.
اگر زن و شوهرها در اختلافنظرها کوتاه نمیآمدند و باهم مدارا نمیکردند کدام زندگی دوام میآورد؟ مگر میشود دو نفر بدون اختلافنظر باشند؟ اگر در رفاقتها، در روابط اجتماعی، در روابط سیاسی و بینالمللی اگر سازش و مدارا وجود نداشت مگر سنگ روی سنگ بند میشد؟ آری حساب دشمنان جداست که باید به فرموده قرآن در برخورد با آنان اهل سازش و تسلیم نباشیم سخن از خودمان است که باید «رحماء بینهم» باشیم!
مَن هَجَرَ المُداراةَ قارَبَهُ المَكرُوهُ
امام جواد علیهالسلام :آنکه سازش و مدارا را ترك كند ، ناگوارى به او روى آورد .
(بحار الأنوار ، ج ۶۸ ، ص ۳۴۱)
نکته نهم:
محبوب و دوستداشتنی باشیم!
محبوبیت چیزی است که همه ما دوستش داریم. همه دلمان میخواهد محبوب باشیم. در جامعه، در خانواده، بین دوستان، در دنیا!
خیلی از ما راه کسب محبوبیت را بلد نیستیم، گاهی بالباس و ظاهر و رفتارهای عجیبوغریب جلبتوجه میکنیم و نام این توجهات متعجب را میگذاریم محبوبیت! گاهی بهجای جلب محبت دیگران از چهارچوب شخصتر و حقیقی خودمان خارج میشویم و دستوپا میزنیم تا شبیه کسانی شویم که فکر میکنیم محبوب هستند! غافل از اینکه جلب محبت خیلی سادهتر و کمهزینهتر از این حرفهاست!
ثَلاثُ خِصالٍ تُجتَلبُ بِهِنَّ المَحَبَّةُ : الإِنصافُ فِي المُعاشَرَةِ، وَالمُؤاساةُ فِي الشِّدَّةِ وَالاِنطِواعِ، وَالرُّجوعُ إلى قَلبٍ سَليم
امام جواد علیهالسلام : سه خصلت است که جلب محبت میکند: انصاف در معاشرت، همدردى[با ديگران] در خوشى و ناخوشى، و داشتن قلبى پاك. (بحار الأنوار ج۷۵ ص۸۲)
نکته دهم
از ثواب زیارت حضرت معصومه غافل نشویم!
زیارت شخصیتی چون حضرت فاطمه معصومه چنان معنویتی به روح آدمی میدهد که قلب از زنگار روزگار پاک میشود و مصفا، خواندن زیارت حضرت معصومه یعنی درخواست شفاعت این بانوی عظیم الشان در بهشت، یعنی پیمان پاکی با حضرت، و یعنی یاری خواستن از خداوند تا نگذارد از این پاکی مقدس و توبه در محضر بانو خارج شویم آنجا که عرضه میداریم « فلاتسلب منی ما انا فیه»
مَن زارَ قَبرَ عَمَّتي بِقُمَّ ، فَلَهُ الجَنَّةُ
امام جواد علیهالسلام :هر كس قبر عمّهام (حضرت معصومه عليهاالسلام) را در قم زيارت كند ، بهشت پاداش او است .
(كامل الزيارات ، ص ۵۳۶ )
منصور مقدمی