به گزارش پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها، شهادت امیرالمؤمنین علیه السلام یکی از وقایع ناگوار صدر اسلام به شمار می رود که جامعه آن زمان را در شوک بزرگی فرو برد و ضربه بزرگی بر پیکر اسلام وارد آورد به گونه ای که وقتی مردم از شهادت امیرالمؤمنین(ع) با خبر شدند زنان و مردان شهر فوج فوج گریه کنان به درب خانه ایشان آمدند و غم و اندوه شهر را فرا گرفت.
در عین حال که امیر المؤمنین(ع) از محبوبیت بالایی در میان عامه مردم برخوردار بودند و با کمک های شبانه خود به اهل کوفه در دل مردم جای گرفته بودند، دشمنان قسم خورده زیادی هم در کمین فرصتی برای انتقام از این بزرگ مرد تاریخ بودند تا عقده های بر گلو مانده جمل، صفین و نهروان را بگشایند.
حتی این دشمنی به قدری زیاد بود که موجب شد تشییع جنازه حضرت علی علیه السلام به صورت مخفیانه و در تاریکی شب انجام شود و عده اندکی از نزدیکان ایشان از محل دفن واقعی اولین مسلمان بعد از پیامبر صلوات الله علیه و آله و خلیفه مسلمین با خبر باشند و بیش از صد سال قبر ایشان مخفی بماند زیرا ترس این را داشتند که دشمنان امیرالمؤمنین علیه السلام از جمله خوارج و بنی امیه حتی به جسد ایشان هم رحم نکنند و با نبش قبر ایشان به بدنشان جسارت کنند همانطور که با برخی از شیعیان آن حضرت و فرزندانشان از جمله زید بن علی بن الحسین این کار را کردند و جسد بی جانش را از قبر بیرون کشیده و به دار آویخته و سپس به آتش کشیدند.
از این رو خود امیرالمؤمنین به فرزندان خود وصیت کردند که قبرهای متعددی در مسجد کوفه، رحبه، نجف و در خانه جَعده بن هُبَیره برای ایشان حفر کنند و شبانه تابوت ایشان را که ملائک جلو آن را گرفته و می برند به دنبال آنها بروند و هرجا جلوی تابوت فرود آمد همانجا قبری آماده است و ایشان را در همان قبر دفن کنند؛ همچنین وصیت کردند که فردای آن روز تابوتی را از منزل بیرون ببرند و بر آن تابوت خالی نماز بگذارند و جلو مسجد کوفه قبری را آماده کنند و این چنین وانمود کنند که امیرالمؤمنین(ع) را در آن جا دفن کرده اند؛ در نقل دیگری آمده است که فرمودند تابوتی را بر شتری قرار دهند و از کوفه بیرون ببرند و اینچنین وانمود کنند که به سمت مدینه رفته است.
به هر حال بعد از شهادت امیرالمؤمنین(ع) تنها افراد اندکی از محل واقعی قبر ایشان با خبر بودند و آنها همان افرادی بودند که جزو خواص اصحاب امیرالمؤمنین(ع) و یا از خانواده ایشان بودند.
در روایتی امام صادق علیه السلام فرمودند که وقتی امیرالمؤمنین(ع) روح از بدنشان جدا شد امام حسن و امام حسین علیهما السلام به همراه دو مرد دیگر ایشان را از کوفه خارج کردند و در محلی به نام غری به خاک سپردند و محل قبر را مساوی با زمین قرار دادند تا مشخص نباشد و سپس به کوفه برگشتند.
مرحوم فیض کاشانی در کتاب وافی مستند به روایت سعد اسکافی گفته که ممکن است مراد از آن دو مرد مردانی از غیب باشند اما ابن طاووس در کتاب خود با عنوان فرحه الغری از امام باقر علیه السلام نقل می کند که ایشان فرمودند امیرالمؤمنین(ع) قبل از طلوع فجر به خاک سپرده شدند و امام حسن و امام حسین علیهما السلام، محمدبن حنفیه و عبدالله بن جعفر طیار نیز داخل قبر رفتند و در تدفین حضرت علی علیه السلام حضور داشتند که این نقل را مرحوم علامه مجلسی در کتاب مرآت العقول تأیید کرده اند.
علامه مجلسی در کتاب بحار نقلی از محمد بن حنفیه آورده است که در آن شرح مفصلی از نحوه تشییع و تدفین امیرالمؤمنین (ع) بیان کرده است و در آن نقل از حضور فرزندان امیرالمؤمنین(ع) از جمله امام حسن، امام حسین و حضرت عباس علیهم السلام، محمد بن حنفیه، یحیی، عون و عبدالله، حضرت زینب سلام الله علیها، ام کلثوم و عبدالله بن جعفر به همراه زنان و فرزندان دیگر امیرالمؤمنین(ع) و همچنین از حضور صعصعه بن صوحان به عنوان یکی از اصحاب نزدیک امیرالمؤمنین(ع) و برخی از همراهانش در مراسم تدفین امیر المؤمنین(ع) نام برده است.
محمد بن حنفیه می گوید اولین روضه و مدح امیرالمؤمنین(ع) بعد از شهادتشان را صعصعه بن صوحان العبدی بر سر مزار ایشان خوانده و بعد از گریه شدید به فرزندان امیرالمؤمنین(ع) این غم جانسوز را تسلیت گفته است. سپس نقل می کند که اولاد امیرالمؤمنین(ع) و شیعیانشان که در مراسم تدفین حضور داشتند به کوفه برگشتند و هیچ کس از مردم کوفه از این تدفین با خبر نشد تا اینکه فردایش تابوتی را از خانه بیرون آوردند و در مسجد کوفه به صورت نمادین به خاک سپردند.
بعد از سقوط حکومت بنی امیه و با آغاز حکومت عباسیان که در ابتدا با نام حمایت از بنی هاشم به حکومت رسیدند و دیگر ترسی از دشمنی بنی امیه و خوارج وجود نداشت امام صادق علیه السلام با نشانی دادن به اصحاب و شیعیان و با حضور بر سر قبر امیرالمؤمنین و زیارت قبر ایشان این مکان را به شیعیان نشان دادند و به تدریج قبه و بارگاهی برای امیرالمؤمنین(ع) ساخته شد.
