حجت الاسلام محمدباقر مشکاتی در گفت و گو با پایگاه خبری آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها با اشاره به اسناد موجود در مرکز اسناد آستان مقدس، انجام برنامه‌های قرآنی در حرم بانوی کرامت را دارای سابقه بسیار طولانی دانست.
وی با اشاره به حضور افرادی به عنوان «حُفاظ» (حافظ و تلاوت کننده قرآن) و «صدر الحُفاظ» (بزرگ قاریان و حافظان) در حرم مطهر افزود: این افراد که اغلب از سلسله سادات بودند، همگی از حافظان و قاریان قرآن کریم بوده و چه بسا شاگردانی نیز داشتند، از سوی سلاطین وقت و متولیان حرم منصوب و معرفی می شدند تا عهده دار برنامه‌های قرآنی و ختم مستمر کلام الله مجید در حرم حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها باشند.
مسئول تدوین و نشر مرکز اسناد آستان مقدس افزود: بخشی دیگر از سوابق قرآنی آستان مقدس که نشان دهنده دیرینگی فعالیت‌ها و مشاغل قرآنی حرم مطهر است، در اسناد جمع و خرج مالی آستان در دوره‌های صفویه و قاجاریه متبلور است.
وی قدیمی‌ترین اسناد موجود در این عرصه را مربوط به ۳۰۰ سال قبل عنوان کرد و گفت: براساس سندی که در اختیار مرکز اسناد است، قدیمی‌ترین سند قرآنی مربوط به زمان شاه طهماسب اول است که وی طی فرمانی به امیر سلطان احمد؛ متولی وقت آستان مقدس، اعلام می‌نماید که علاوه بر حافظان و قاریان دیگر حرم مطهر، ۶ نفر قاری جدید نیز به آنها اضافه شود.
وی خاطرنشان کرد: براساس اسناد موجود در مرکز اسناد، از اوایل دوره صفویه تا اواخر قاجاریه، منصب صدرالحفاظی و شغل حافظی قرآن؛ از کهن‌ترین مشاغل آستان مقدس همواره در این بارگاه نورانی وجود داشته و در دوره‌های مختلف، از سه نفر تا هفده نفر موظف به قرائت و انجام فعالیت‌های قرآنی در حرم بانوی کرامت شده بودند. در دوران حکومت پهلوی اول و دوم نیز احکام و اسنادی درباره این مشاغل قرآنی وجود دارد.
حجت الاسلام مشکاتی درباره محافل قرآنی حرم مطهر پس از انقلاب اسلامی گفت: برنامه‌های جمع‌خوانی و محافل انس با قرآن کریم در حرم مطهر قبل از آئین خطبه خوانی خدام به صورت روزانه به ویژه در ماه‌های مبارک رمضان برقرار بوده و با توسعه و تنوع بیشتری ادامه یافته است.
وی افزود: این روند تا زمان آغاز تولیت آیت الله مسعودی خمینی، تولیت سابق حرم مطهر ادامه داشت که بعد از حضور ایشان و راه‌اندازی واحد قرآن توسط مدیریت فرهنگی وقت و به همت اساتید برجسته قرآن کریم همچون مرحوم عباس رنجبر فردویی و مرحوم ابوالفضل علامی و حسن فرقانی، مراسم ترتیل خوانی قرآنی کریم به صورت جمع خوانی و همچنین آموزش‌های قرآنی در مقیاسی کوچک ابتدا در دارالتلاوه مسجد اعظم و در ادامه در مسجد بالاسر حرم مطهر، رواق مطهری و رواق طباطبایی شکل گرفت.
در ابتدای دوره تولیت آیت الله سعیدی و تأسیس مرکز قرآن و حدیث کریمه اهل البیت علیهم السلام به امر ایشان، خدمات و فعالیت‌های قرآنی آستان گسترش کم نظیری یافت که تاکنون بیش از ۲۵ هزار قرآن آموز اعم از قاری و حافظ قرآن ظرف ۵ سال تربیت کرده است.
از ویژه برنامه‌های ارزشمند قرآنی آستان مقدس آئین باشکوه ترتیل خوانی قرآن کریم است که در ماه مبارک رمضان در شبستان امام خمینی (ره) برگزار شده و از شبکه های ملی و بین المللی پخش می‌گردد. این برنامه با ترتیل خوانی نوجوانان و ترتیل خوانی بانوان مورد استقبال عموم قرار گرفته است و به صورت الگویی فاخر قرآنی برای دیگر اماکن متبرکه در آمده است.
