به گزارش پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها، بحث عفاف و حجاب از مباحث اساسی بعد از انقلاب اسلامی ایران است که همواره نوک پیکان هجوم فرهنگی دشمن به سمت آن بوده و استکبار جهانی برای مبارزه با آن از هیچ هزینه‌ای دریغ نکرده است. در این نوشته در مورد بحث تمدنی و ماهیت عفاف و حجاب و همچنین راهکارهای اجرایی برای کاهش بدحجابی و بی‌حجابی در جامعه بر اساس تجربیات تاریخ صدر اسلام می‌پردازیم.
عفاف و حجاب در جامعه اسلامی نماد مخالفت با تفکری است که در غرب بعد از رنسانس با کنار گذاشتن اعتقاد به خدا و ماوراء الطبیعه در قالب تفکرات انسان‌گرایی، فردگرایی، زن‌گرایی، سرمایه سالاری، آزادی‌محوری و هر آن چیزی که به مادی‌گرایی ختم می‌شود شکل گرفت و ظاهر جامعه اسلامی که اعتقاد به خدا و معنویت رکن اساسی آن است را متفاوت با جامعه مادیگرای بی‌خدا ترسیم کرد.
*غرب با بی‌حجابی به دنبال پایین کشیدن پرچم اسلام است
بنابراین رعایت عفاف و حجاب که از دستورات و قوانین صریح اسلام است امروزه نه فقط جنبه عبادی و اطاعت از خدا دارد بلکه به نماد و پرچم تفکر الهی در برابر تفکر مادی تبدیل شده است و از این‌رو است که تا این اندازه غرب به دنبال حذف این نماد و در حقیقت پایین کشیدن پرچم اسلام در جامعه‌ای است که مدعی برتری اندیشه الهی بر اندیشه‌های مادی است.
با درک اهمیت عفاف و حجاب و بصیرت نسبت به جایگاه بانوان در جامعه اسلامی روشن می‌شود که نه فقط در نظام جمهوری اسلامی ایران، زنان و بانوان نادیده گرفته نشده‌اند بلکه پرچمدار و علمدار تفکر اسلامی و الهی در نبرد با اندیشه مادی غرب هستند و نظام جمهوری اسلامی ایران با اعتماد به استقامت و وفاداری بانوان نقش قوام بخشی نظام را بر دوش آنان نهاده و دشمن نیز با اطلاع از این نقش مهم زنان در نظام اسلامی، علم‌داران را نشانه گرفته است تا به رسم جنگ‌های سنتی با سرنگون کردن پرچم، پیروز این میدان باشد.
حال که نگاه کلان نسبت به عفاف و حجاب را بیان کردیم تبیین نگاه خرد به ماهیت و چیستی عفاف و حجاب می تواند بصیرت ما نسبت به این دو مؤلفه را افزایش دهد و این شناخت، ما را در کاربست عفاف و حجاب در جامعه یاری کند.
از تعاریف مختلف اینگونه برداشت می‌شود که حجاب یک نوع مانع بیرونی و عفاف یک مانع درونی برای مقابله با ترویج فساد و بی اخلاقی در جامعه است که این دو مؤلفه در کنار هم می تواند به رشد و شکوفایی جامعه در ابعاد مثبت کمک کند و جامعه‌ای متعالی را به دنبال داشته باشد.
*عفاف بر حجاب تقدم دارد
با نگاهی دقیق‌تر به آیات قرآن کریم و همچنین سیره و تاریخ حجاب در صدر اسلام پی می‌بریم که اگرچه عفاف و حجاب در کنار هم و مکمل همدیگراند اما عفاف نسبت به حجاب از اهمیت بیشتری برخوردار است و شاید یکی از اهداف حجاب رسیدن به جامعه عفیفانه باشد.
خداوند در آیه ۳۰ سوره نور ابتدا به مردان توصیه می کند که چشمان خود را از نگاه حرام بازدارند و نگاه خود را به زمین بیندازند و در آیه بعد خطاب به زنان می‌فرماید که چشم خود را پایین بیندازند و به هر چیزی نگاه نکنند و بعد امر به حجاب می‌کند که بدن خود را از نامحرم بپوشانند.
بنابراین عفاف که یک نیروی بازدارنده درونی نسبت به گناه است بر حجاب که مانع خارجی از گناه است تقدم دارد و عفاف یک امر عمومی برای تمام افراد جامعه است و تنها مخصوص بانوان نیست بلکه هم مردان و هم زنان باید در برخورد با گناه عفت داشته باشند و حجاب لازمه عفاف و راهکاری برای جلوگیری از فساد و سقوط جامعه است.
*چرا در صدر اسلام مقاومتی نسبت به حجاب صورت نگرفت؟
برای حل ریشه‌ای بدحجابی و بی‌حجابی در جامعه اسلامی ایران، توجه به نکاتی در شیوه اجرای قانون حجاب در صدر اسلام ضروری است تا پی‌ببریم که چگونه به محض الزامی شدن حجاب برای زنان مسلمان هیچ مقاومتی نسبت به آن صورت نگرفت و همه زنان از حجاب استقبال کردند.
اول اینکه حکم حجاب در سال‌های آخر عمر پیامبر(ص) نازل شد و در زمانی بود که مردم از نظر فکری نسبت به حقانیت اسلام اقناع شده بودند و نتایج مثبت مسلمان شدن و مزیت‌های زندگی در جامعه اسلامی از جمله عدالت، ظلم ستیزی، مساوات و عدم تبعیض حاکم و رعیت در برابر قانون، امنیت جانی و مالی و دیگر مزایای نظام اسلامی را دیده و پیشرفت و رفاه نسبت به قبل از اسلام را در زندگی خود به وضوح لمس کرده بودند؛ بنابراین با نزول حکم حجاب با جان و دل از آن استقبال کردند و می دانستند که همانطور که اسلام در بقیه ابعاد زندگی به نفع آنها بوده است در این زمینه هم رعایت عفاف و حجاب برای آنها بهتر است.
بنابراین هرچه مردم مزایای مادی و کارآمدی حکومت اسلامی را بیشتر ببینند و عدالت و رفاه بیشتری تحت مدیریت نظام اسلامی احساس کنند به دستورات و قوانینی که به ظاهر محدودیت ایجاد می‌کند و مزایای فرهنگی و معنوی آن به مزایای مادی آن می‌چربد بیشتر عمل میکنند؛ ازاین‌رو عدالت، رفاه و پیشرفت در نظام اسلامی رابطه مستقیم با عمل عوام الناس به دستورات معنوی اسلام مانند نماز، روزه، حجاب و دیگر دستورات دارد.
دومین نکته اینکه از آنجایی که انسان کمال طلب است و تمایل ذاتی نسبت به برتر بودن در جامعه دارد، پیامبر(ص) حجاب را به عنوان یک مقام و مرتبه اجتماعی برای زنان مسلمان آزاد، قرار دادند که حتی افرادی که مسلمان نبودند و یا کنیزان با وجود اینکه الزامی به رعایت حجاب نداشتند اما حجاب را انتخاب کردند تا در جامعه از دیگران پایین‌تر نباشند و یک نوع ارزش اجتماعی پیدا کنند و به نوعی فرهیخته محسوب شوند.
لذا حجاب باید توسط گروه‌های مرجع جامعه و با آگاهی دادن نسبت به مزیت‌ها و آثار حجاب تبدیل به ارزش اجتماعی شود تا افراد بی‌حجاب تشویق به رعایت حجاب شوند و از این عمل خود احساس برتری اجتماعی داشته باشند.
نویسنده: حسین حسنی
