پایگاه خبری آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلاماللهعلیها| در تقویم اسلامی، هفدهم ربیعالاول روزی است که دو ستاره درخشان آسمان هدایت بشر چشم به جهان گشودند: حضرت محمد مصطفی (ص)، پیامبر رحمت و بنیانگذار تمدن اسلامی و امام جعفر صادق (ع) ششمین امام شیعیان و احیاگر عقلانیت دینی. این تقارن مبارک، فرصتی است برای بازخوانی میراث فکری و اخلاقی این دو شخصیت بزرگ و بررسی تأثیرات تاریخی و فرهنگی آنان بر جهان اسلام.
پیامبر رحمت؛ آغاز تحول تمدنی
حضرت محمد (ص) در سال ۵۷۰ میلادی، در شهر مکه و در خانوادهای از قریش متولد شدند. تولد ایشان در زمانی رخ داد که جامعه عرب گرفتار جاهلیت، تبعیض، و بیعدالتی بود. پیامبر اسلام با آوردن پیام توحید، عدالت اجتماعی و اخلاق انسانی، انقلابی فرهنگی و معنوی را آغاز کرد که نهتنها شبهجزیره عربستان، بلکه سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داد.
نامگذاری ایشان به «محمد» که به معنای «ستوده» است، خود حامل پیامی از امید و شکوه بود. عبدالمطلب، جد ایشان، در مراسمی باشکوه این نام را برگزید تا فرزندش در آسمان و زمین ستوده باشد. این انتخاب، بهنوعی پیشدرآمدی بر رسالت جهانی ایشان بود.
امام صادق (ع)؛ عقلانیت در خدمت ایمان
سالها بعد در همین روز، امام جعفر صادق (ع) در مدینه متولد شدند. ایشان در دورهای زندگی میکردند که جهان اسلام با چالشهای فکری، سیاسی و مذهبی روبهرو بود. امام صادق با تأسیس مکتب علمی گسترده، هزاران شاگرد تربیت کردند که از جمله آنان میتوان به ابوحنیفه و مالک بن انس اشاره کرد. این گستره علمی، نهتنها شیعه را از انزوا خارج کرد، بلکه به شکلگیری فقه اسلامی در مذاهب مختلف کمک شایانی نمود.
امام صادق (ع) با تأکید بر عقلانیت، مناظرههای علمی و تبیین اصول اعتقادی، الگویی از دینداری خردمندانه ارائه دادند که تا امروز الهامبخش متفکران دینی است. ایشان در برابر تحریفها و انحرافات، با منطق و استدلال ایستادگی کردند و میراثی از دانش و معرفت بر جای گذاشتند.
وحدت در سایه میلاد
همزمانی میلاد این دو شخصیت، فرصتی است برای شناخت مفهوم وحدت اسلامی و تداوم آن در جامعه. حضرت محمد (ص) نماد وحدت امت اسلامی است و امام صادق (ع) با تربیت شاگردانی از مذاهب مختلف، نشان داد که علم و ایمان میتوانند فراتر از مرزهای مذهبی عمل کنند. در شرایطی که جهان اسلام با تفرقه و افراطگرایی مواجه است، بازخوانی سیره این دو بزرگوار میتواند راهی برای بازگشت به عقلانیت، اخلاق، و همگرایی باشد.
رهبر معظم انقلاب نیز در سالهای گذشته، در دیدار با علمای جهان اسلام در ایام میلاد پیامبر(ص)، بر ضرورت وحدت و پرهیز از تفرقه تأکید کردهاند. این پیام، در شرایط امروز جهان اسلام بیش از پیش اهمیت دارد.
میلاد حضرت محمد (ص) و امام صادق (ع) تنها یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه فرصتی است برای بازگشت به ریشههای اصیل اسلام؛ دینی که بر پایه عقل، اخلاق، و عدالت بنا شده است. این روز، یادآور آن است که تحول اجتماعی و فکری، از دل ایمان و معرفت میجوشد. اگر امروز جهان اسلام در پی راهی برای خروج از بحرانهای فکری و سیاسی است، باید به آموزههای این دو خورشید هدایت بازگردد.
