پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه علیهاالسلام؛ ۲۵ ذی‌القعده روز دحوالارض (گسترده شدن زمین) است. روزی که زمین از نقطه‌ای که اکنون خانه کعبه بر آن بنا شده است سر از آب بیرون آورده و به آسمان چشم دوخت…
روایات زیادی گویای جایگاه این روز در تاریخچه خلقت زمین و ارزش عبادت در این روز است. روزی که در آن زمین گسترش یافته و فصل حیات بر روی زمین آغاز شده است. روزی که قبر امام حسین (ع) در آن مشخص و انتخاب شده و به عنوان پایگاهی خاص بر روی زمین یاد شده است و زادروز حضرت ابراهیم و حضرت عیسی (ع)!
اما روز دحوالارض روز خاص زیارتی امام رضا علیه‌السلام نیز هست. در کتاب بحارالانوار، جلد۹۹، صفحه ۴۳ از علامه مجلسی نقل شده زیارت امام رضا (ع) در روزهای مقدس اسلامی بهتر است. خصوصا روزهایی که اختصاص به آن حضرت دارد. مثل روز ولادت در ۱۱ ذی‌القعده، روز شهادت که مطابق مشهور، آخر ماه صفر است و ۲۳ ذی‌القعده (که به روایتی سالروز شهادت حضرت است) و البته روز ۲۵ ذی‌القعده، روز دحوالارض…
شاید خیلی‌ها توجه نداشته باشند! اما روز دحوالارض با تمام برکاتش اما روز گریه‌های حضرت معصومه در وداع جان‌سوز با برادر بوده است. برادر که نه! امام، ولی و سرپرست، نزدیک ترین دوست، استاد دوران کودکی تا جوانی و برادری که از بعد شهادت پدر جای پدر بود!
آری بعد از شهادت پدر انس میان حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) بیش از هر زمان دیگری شده بود. این خواهر و برادر عجیب دل‌بسته همدیگر بودند و محبت میانشان موج می‌زد. آن روزها حضرت معصومه(س) حدوداً ۲۷ سال داشتند.
مأمون روباه‌صفت خیلی وقت نبود که بر کرسی غصبی خلافت تکیه زده بود. از اولین اقداماتش دعوت اجباری از حضرت امام رضا علیه اسلام بود برای رفتن به مرو و پذیرفتن ولایت‌عهدی، اهداف شومی پشت این اقدام بود و او چون شطرنج‌بازی حرفه‌ای همه‌چیز را برای کوچک کردن جایگاه امام در چشم مؤمنین، دور کردن امام از جمع شیعیان، به فراموشی سپردن مقام ولایت از ذهن مریدان و تحت نظر گرفتن حضرت و… آماده کرده بود. غافل از این که خداوند فرموده: و مکرو مکرالله ولله خیر الماکرین… آری امام رضا علیه‌السلام پس پرده‌ها را به‌خوبی می‌دانست و آماده بود تا از تهدیدها فرصت بسازد.
امام رضا علیه‌السلام پس از مقاومت بسیار، وقتی مأمون مجبور شد نیروی نظامی بفرستد آماده سفر شد. به این صورت که ابتدا در وداعی جان‌سوز بر مزار پیامبر همگان را متوجه عدم تمایل و اجباری بودن این سفر کردند.
روز دحو الارض سال۲۰۰ (ه. ق) دل در دل حضرت معصومه(س) نبود و این جدایی برای این خواهر خیلی سخت بود، یاد زندان‌های طولانی و دیدارهای دیربه‌دیر پدر در خاطرشان زنده شد. در این میان دستوری عجیب از حضرت رضا قلب حضرت معصومه(س) را آتش زد. «برایم گریه کنید… این سفر برای من بازگشتی ندارد…»
حسن بن علی وشاء می گوید: امام رضا علیه‌السلام به من فرمودند وقتی خواستند مرا از مدینه بیرون بیاورند، تمام خانواده جمع شدند و به آنـان دسـتور دادم برایم گریه کنند. بـه آنـان گفتم: من هرگز به‌سوی خانواده‌ام برنمی‌گردم…
به نظر می‌رسد روز پربرکت دحوالارض، روز زیارت مخصوص امام رضا علیه‌السلام نامیده شده تا مردم به نقشی که ایشان در ایجاد مدینه رضوی داشت پی ببرند. آری امام رضا (ع) با آمدن به سمت مرو، یک مدینه دوم ایجاد کردند که معروف به مدینه رضویه شد. باید مردم این معنا را در نظر بگیرند و نسبت به زحمات حضرت حالت شکر داشته باشند. با توجه به تقارن این روز با روز دحوالارض در ۲۵ ذی‌القعده، بزرگان دین بهترین اعمال را در این روز زیارت امام رضا (ع) می‌دانند، شاید یکی از دلایل آن این باشد که امام رضا (ع) موضوع توجه به دین را در جغرافیایی دیگر گسترش دادند و همانند روز دحوالارض که زمین از یک نقطه از زیر آب بیرون آمد، حضرت شمس الشموس امام رضا (ع) نیز نور اسلام را در بخش خاور دور به‌طور گسترده ایجاد کردند و این معنا قابل‌تأمل است…
درباره اعمال این روز، روزه گرفتن و شبش را به عبادت ایستادن سفارش شده است و ثواب عبادت صدسال را دارد که روزش را روزه و شبش را به عبادت گذرانده‌اند، این روز یکی از ۴ روزی است که فضیلت روزه در آن‌ها فوق‌العاده است. در روایتی آمده است که روزه آن مانند روزه ۷۰ سال است! و در روایت دیگر گفته شده است کفاره ۷۰ سال است.
گفته‌شده برای روزه‌دار این روز، هرچه در میان آسمان و زمین است، استغفار می‌کند و روزی است که رحمت خدا در آن منتشرشده است.
چه خوش است که اعمال این روز از دعا و نماز و روزه را با نیت تعجیل در فرج امام مهدی (عج) انجام دهیم…
منصور مقدمی