در روایات هم تعبیرات زیبایى از شب قدر آمده است، همچون شب بخشیده شدن گناهان و اینکه هر کس در آن شب بخشیده نشود، مورد نفرین خدا واقع می شود و پیامبر اکرم صلىالله علیه وآله فرمود: « هر کس از شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بىنصیب شده است» با توجّه به عظمت شب قدر، نظر بازدیدکنندگان محترم از پایگاه اطلاع رسانی حضرت معصومه (س) را به سیره پیشوایان معصوم علیهمالسلام در این شب عزیز جلب می نماییم.
الف. عبادت و شب زنده دارى در شب قدر
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله نه تنها در شب قدر بیدار بود، بلکه دهه سوم ماه مبارک رمضان کاملاً بستر خواب را جمع می کرد و به عبادت می پرداخت. حضرت على علیهالسلام در این باره فرموده است : « رسول خدا صلی الله علیه و آله این چنین بود که رختخواب خویش را جمع می کرد و کمربند همّت براى عبادت را در دهه آخر از ماه رمضان محکم می بست و همیشه این گونه بود که اهل و عیالش را در شب بیست و سوم بیدار نگه می داشت و بر روى خواب رفتگان در آن شب آب مىپاشید تا از درک شب قدر، و درک شب زندهدارى محروم نشوند » (۱) حتى در شبهاى بارندگى در حالى که مسجد مدینه سقف نداشت، عبادت و شبزندهدارى را ترک نمىکرد و دیگران را با رفتار خویش وا مىداشت که در همان گل و باران بیدار باشند و نماز گزارند. (۲)
امام على علیهالسلام نیز در طول سال، شب هنگام، بیدار می شد و مشغول عبادت و شب زنده دارى می گشت. اما در شبهاى قدر حال ویژهاى داشت و در بدترین وضعى که مسجد مدینه را آب و گل فرا گرفته بود، مشغول عبادت و شب زنده دارى می شد و به ویژه در شب قدر آخر عمر خویش، حال فوق العاده عجیبى داشت.
فاطمه زهرا علیهاالسلام نیز آن قدر عبادت می کرد که امام حسن علیهالسلام می فرماید : « عابدتر از فاطمه علیهاالسلام در دنیا نبود؛ همیشه این گونه بود که آن قدر به عبادت مىایستاد که پاهاى مبارکش ورم می کرد » (۳)
ب. حضور در مسجد
از مسائلى که معصومان علیهمالسلام نسبت به آن حساسیت ویژه نشان داده اند، حضور در مسجد، در شب قدر است. قبلاً اشاره شد که پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله حتى در شبهاى بارانى و گل بودن مسجد مدینه، حضور در آن را در شبهاى قدر ترک نمی کرد. از آن بالاتر، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در دهه سوم ماه مبارک رمضان، شب و روز در مسجد معتکف بود.
یحیى بن رزین نقل نموده که « امام صادق علیهالسلام بیمارى شدیدى داشت، دستور داد او را به مسجد پیامبر صلی الله علیه وآله [با همان حال] ببرند. پس حضرت تا صبح شب بیست و سوم ماه رمضان در آنجا باقى ماند» (۴)
ج. مراسم قرآن سرگرفتن در شب قدر
یکى دیگر از اعمال شب قدر که در سیره معصومان دیده مىشود مراسم قرآن سرگرفتن است. امام صادق علیهالسلام در این باره فرمود: «براى سه شب قرآن کریم را مقابل خود قرار دهید و آن را بگشایید و بخوانید: «اَللّهُمَّ اِنّى أَسْئَلُکَ… .»(۵)
د. برپایى نماز جماعت در شب قدر
از عباداتى که سخت در اسلام بر آن سفارش شده، مخصوصا در ماه مبارک رمضان، برپایى نماز جماعت است. انس بن مالک از پیامبر گرامى اسلام صلىاللهعلیهوآله نقل کرده که فرمودند: «کسى که از اوّل تا آخر ماه رمضان در نماز جماعت حاضر شود، بهرهاى از شب قدر گرفته است.» (۶)
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و یاران او و دیگر معصومان علیهمالسلام نیز در سخت ترین شرائط نماز جماعت شب قدر را ترک نمی کردند. حضرت على علیهالسلام می فرماید: «شب بیست و سوم در عین حالى که باران شدیدى آمده بود و مسجد مدینه را گل و آب فرا گرفته بود، رسول خدا صلىاللهعلیهوآله ما را به نماز وا مىداشت.» آن گاه فرمود: «پس رسول خدا صلی الله علیه وآله با ما نمازجماعت خواند، در حالى که نوک بینى حضرت در گل فرو رفته بود » (۷)
ه . افطارى دادن و اطعام نمودن
از اعمالى که در ماه مبارک رمضان مورد تأکید قرار گرفته، افطارى دادن به دیگران است. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در خطبه معروف شعبانیه می فرماید:«مردم بیدار باشید! کسى که از شما به روزه دار مؤمن در این ماه افطارى دهد، پاداش آزاد نمودن یک برده و بخشش گناهان گذشته را همراه دارد. عرض شد: اى رسول خدا! ما توان افطارى دادن نداریم. حضرت فرمود: بترسید از آتش! ولو با دادن نصف دانه خرما و از آتش بپرهیزید! گر چه با دادن شربت آب باشد.»(۸)
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله از کسانى بود که هر چه به دیگران می فرمود، خود بیش از دیگران بدان عمل می نمود و در این مورد نیز چنین است. «ابو شیخ ابن حیان» از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نقل کرده که حضرت فرمود: « کسى که با مالى که از راه حلال به دست آورده در ماه رمضان روزهدارى را افطارى دهد، در تمام شبهاى رمضان فرشتگان بر او درود مى فرستند و جبرئیل در شب قدر با وى مصافحه مىکند و هر کس جبرئیل با او مصافحه کند، قلبش نرم و اشک چشمش زیاد شود» (۹)
منابع :
۱٫ بحار الانوار ، ج ۹۵، ص ۱۰٫
۲٫ همان، ص ۱۰٫
۳٫ همان، ج ۴۳، ص ۷۶٫
۴٫ همان، ص ۴، ذیل روایت ۴٫
۵٫ همان، ح ۵ و ر. ک: مفاتیح الجنان، ص ۲۲۴٫
۶٫ کنز العُمّال، ج ۸، ص ۵۴۵، ح ۲۴۰۹۰٫
۷٫ بحار الانوار، ج ۹۵، ص ۱۰٫
۸٫ عیون اخبار الرضا علیهالسلام ، ج ۱، ص ۲۳۰٫
۹٫ الترغیب و الترهیب، ج ۲، ص ۹۵، ح ۱۴٫
