پایگاه خبری آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها__حسین حسنی: همانطور که توحید یکی از بنیادی ترین اصول اعتقادی اسلام و به معنای یکتایی و بی مانندی خدای متعال در همه ابعاد ذاتی، صفاتی، افعالی و عبادی است و بنابر برهان تمانع، تعدد خدا موجب فساد در زمین، برتری جویی پیروان هر یک از خدایان در زمین و ارسال رسل از طرف هر کدام از خدایان می شود در اداره هر جامعه منسجمی نیز وحدت حرف اول را در پیشرفت و تعالی به سمت اهداف و آرمان‌ها می‌زند.
توحید و وحدتی که در اعتقاد، انسان را از فساد اعتقادی نجات می دهد در جامعه نیز عامل پیشبرنده به سمت آرمان ها و عامل بازدارنده از فساد، تباهی و پسرفت است و این قانون در اسلام نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است و آیات و روایات فراوانی به این اصل ثابت و پایدار تأکید کرده اند.
مهمترین آیه ای که به اصل وحدت در جامعه اشاره کرده است آیه ۱۰۳ سوره مبارکه آل عمران است که پس از اختلاف دو قبیله اوس و خزرج نازل شد و می فرماید « و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا…؛ به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید…» و در روایات مراد از ریسمان الهی را قرآن و اهل بیت علیهم السلام بیان کرده اند؛ در حدیث ثقلین آمده است که قران و اهل بیت علیهم السلام دو چیز گرانبهایی هستند که از هم جدا نمی شوند و هر کس به این دو چنگ بزند گمراه نمی شود.
همچنین آیات متعدد دیگری نیز بر این اصل جامعه ساز و پیشبرنده دلالت دارند که از جمله آنها می توان به آیه «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ أَنا رَبُّکُمْ فاعْبُدُونِ؛ به درستی که همه پیامبران امّت واحدى بودند و پیرو یک هدف؛ و من پروردگار شما هستم؛ پس مرا پرستش کنید »(۹۲، انبیاء)، اشاره کرد. همچنین آیه ۱۰ سوره مبارکه حجرات که می فرماید «إِنَّما الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ، مؤمنان همه برادران یکدیگر هستند» و آیه ۲ سوره مبارکه مائده کهمی فرماید « تعاونا علی البر و التقوای؛ در کارهیا خیر با هم همکاری کنید« نشان می دهد که قرآن درصدد گسترش روحیه برادرى در بین عموم مردم خصوصاً مسلمانان است و بهترین همکاری و همیاری در سایه اتحاد و وحدت شکل خواهد گرفت.
اگرچه که خداوند عالم مادی را صحنه مقابله حزب خدا و حزب شیطان قلمداد کرده است که هیچ نوع سازشی با هم نخواهند داشت ولی در چنین نگاهی به دنیا و عالم مادی و زندگی انسان نیز به دو صورت همگان را دعوت به وحدت و انسجام و همکاری کرده است؛ اول به این صورت که مؤمنان و پیروان پیامبر اسلام صلوات الله علیه و آله را «اشداء علی الکفار و رحماء بینهم» توصیف کرده است به این معنی که افرادی که خود را پیرو حضرت محمد صلوات الله علیه و آله می دانند باید همگی در مقابل جبهه کفر صف واحد داشته باشند و وحدت خود را حفظ کنند و نسبت به همدیگر بامهربانی و عطوفت برخورد کنند.
دومین نوع دعوت به وحدت نیز نسبت به کفار و مشرکان است که در آیات ۸ و ۹ سوره مبارکه ممتحنه می فرماید «لا یَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطینَ؛ خدا شما را از نیکى کردن، رابطه داشتن و رعایت عدالت نسبت به کسانى که در راه دین با شما پیکار نکردند و از خانه و دیارتان بیرون نراندند نهى نمى‌‌کند؛ چراکه خداوند عدالتپیشگان را دوست دارد.» و در آیه بعد فقط رابطه داشتن با گروه کوچکی از کفار را منع کرده و می‌فرماید «إِنَّما یَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ قاتَلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَ أَخْرَجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ وَ ظاهَرُوا عَلى إِخْراجِکُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ؛ تنها شما را از دوستى و رابطه با کسانى نهى مىکند که در امر دین با شما پیکار کردند و شما را از خانه‌هایتان بیرون راندند یا به بیرونراندن شما کمک کردند و هر کس با آنان رابطه دوستى داشته باشد ظالم و ستمگر است» از این رو حفظ وحدت و همکاری با کفار نیز در اسلام توصیه شده است و فقط همکاری با کفار حربی که دشمنی آشکار دارند و از راه های مختلف جنگ نظامی، اقتصادی، فرهنگی و … را بر علیه اسلام به راه می اندازند نهی کرده است.
علاوه بر کلام خدا در کلام و سیره پیامبر و اهل بیت علیهم السلام نیز تأکید فراوانی به حفظ وحدت شده است به طوری که پیامبر میان مسلمانان عقد اخوت و برادری ایجاد کردند و از هر فرصتی نسبت به عواقب تفرقه و اختلاف هشدار می دادند؛ پیامبر در آخرین حج خود بر برادری مسلمانان تأکید ویژه داشتند و آنان را از اختلاف افکنی برحذر داشتند.
به طور کلی بسیاری از احکام و عبادات در اسلام بر پایه ایجاد وحدت در جامعه، کنار زدن اختلافات، کمرنگ کردن فاصله طبقاتی و ایجاد جامعه ای متحد و یکپارچه طراحی شده است که از آن جمله می توان به نماز جماعت و جمعه، حج، امر به معروف و نهی از منکر، خمس و زکات، تولی و تبری و موارد دیگر اشاره کرد.
با نگاهي دقيق به روايات اهل بيت علیهم السلام نیز در می يابيم که موضوع وحدت و يکپارچگي اجتماع مسلمين به طور مستقل مورد توجه و عنايت ائمه علیهم السلام قرار داشته، به گونه ای که آن بزرگواران ضمن تأکيدهای فراوان بر ضرورت حفظ اتحاد مسلمين، آن را از وظايف اصلي شيعيان در بر خورد با مخالغان مذهبی می دانسته اند و یکی از دلایل سکوت امیرالمؤمنین علیه السلام در برابر غصب خلافت همین مسأله حفظ انسجام و وحدت مسلمین و جلوگیری از دو دستگی و تفرقه در اسلام بوده است.
امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه ۱۸ نهج البلاغه می فرمایند «خدا یکی، پیامبر یکی، و کتاب یکی است. آیا کسانی که ایجاد تفرقه می کنند را خداوند به اختلاف و دو دستگی فرمان داده و او را اطاعت می‌کنند؟ یا آنها را از اختلاف نهی کرده و فرمانش را سرپیچی می‌کنند؟» و در موارد متعددی همه را به پیروی از امام جامعه امر کرده اند و از تفرقه و اختلاف نهی کرده اند.
سيره عملی اهل بیت علیهم السلام و شيعيانشان در مدارا با ديگر مسلمانان نيز شاهدی مناسب بر پراهميت بودن اين موضوع نزد آن بزرگواران است که ادامه سيره امير المومنين علیه السلام است که خطاب به يکی از پيروان خويش فرمودند «داخل شو در آن چه مردم در آن داخل شده اند؛ زيرا اجتماع ايشان محبوبتر است نزد من از پراکندگي امروز آنها» همچنین امام علی علیه السلام می فرمايد «به شدت از اختلاف و تفرقه بپرهيزيد ، چراکه انسان های اندک پراکنده دستخوش دامهای شيطان می گردند، چنانکه گوسفندان پراکنده، طعمه گرگ می شود.
در همين راستا، می توان تأکيدهای فراوان ائمه اطهار علیهم السلام بر حضور در اجتماعات و خصوصا نمازگزاردن با اهل سنت را دليلی ديگر بر اين مدعا دانست که با نظر به آنها می توان به عمق توجه ايشان به مسأله وحدت اسلامی پی برد. امام صادق علیه السلام درباره اهميت نمازگزاردن با مخالفان مذهبی فرمودند: هرکه با آنها در صف اول نماز بگذارد، گويا با رسول خدا در صف اول نماز خوانده است.
بدين گونه اهل بيت علیهم السلام هم در رفتار اجتماعی و روزمره و هم در عرصه های علمی، مدارا و نرمش با مخالفان مذهب را به شکل کامل متجلی می کردند، به گونه ای که حتی فقهای اهل سنت نيز هميشه ايشان را منبع راستين علم و فضيلت می دانستند؛ در حالي که خود به محورهای مورد اختلاف عقيدتی با ايشان آگاه بودند.
همچنین از نظر عقلی نیز با اندکی توجه می توان به اهمیت وحدت پی برد زیرا اتحاد و کنار گذاشتن اختلافات باعث هم افزایی و تجمیع قدرت و حصول امنیت و در نتیجه سبب پیشبرد اهداف و کنار زدن موانع می شود اثرگذاری نیروی حاصل از اتحاد غیر قابل انکار است.
بنابراین اتحاد و همبستگی هم از نظر آیات و روایات و هم از نظر عقلی عامل افزایش قدرت جامعه و قدرت نیز عامل فراهم شدن اسباب پیشرفت و کنار رفتن موانع پیشرفت است و امروز نیز دشمن به همین نکته توجه و تمرکز پیدا کرده است تا با از بین بردن اتحاد و وحدت در ایران اسلامی و ایجاد تفرقه بین اقوام و مذاهب مختلف جلوی پیشرفت و قدرتمندی ایران را بگیرد که باید ما نیز به این نقشه شوم دشمن آگاه باشیم و دیگران را نیز آگاه کنیم.
