به گزارش پایگاه خبری آستان حضرت معصومه سلام‌الله علیها، آستان مقدس همواره پذیرای زائران و مجاوران زیادی بوده اما اکنون با شیوع ویروس کرونا در شرایط خاصی قرار گرفته است و فعالیت آستان در این شرایط نیاز به برنامه‌ریزی جدی در حوزه‌های بهداشت و درمان دارد.
مهدی عباسیان مدیر بهداشت و درمان حرم مطهر کریمه اهل بیت سلام‌الله علیها است که در گفت‌وگویی به تشریح فعالیت‌های این مدیریت در ایام شیوع ویروس کرونا پرداخته و اقدامات بهداشتی و درمانی آستان مقدس فاطمی برای زائران و کارکنان حرم را بازگو کرده است.
با اعلام خبر شیوع ویروس کرونا در ایران و قم، آستان مقدس چه تدابیری برای مبارزه و پیشگیری از شیوع این ویروس در نظر گرفت؟
با اعلام دانشگاه علوم پزشکی مبنی بر نتیجه مثبت ابتلا به کرونا در شهر مقدس قم و تایید وزارت بهداشت، با دستور و ابلاغ تولیت آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها، ستاد پیشگیری و مقابله با این ویروس در آستان مقدس تشکیل شد.
این ستاد با هماهنگی ستاد استانی و ملی، راهبردهای خود را در راستای سلامتی زائران، مجاوران، کارکنان و خادمان این آستان طی جلسات مستمر به ریاست قائم مقام تولیت آستان مقدس به تصویب رسانده و برای اجرا ابلاغ کرده است.
همچنین پس از ابلاغ دستورالعمل کشوری فاصله‌گذاری اجتماعی و الزامات سلامت محیط کار، در راستای پیشگیری و کنترل کویید ۱۹، اقداماتی به‌منظور مدیریت صحیح و کنترل و پیشگیری این بیماری در آستان مقدس شامل برنامه ریزی، ساماندهی، پشتیبانی، نظارت و گزارش دهی، آموزش و توانمند سازی پرسنل و اطلاع رسانی عمومی در صحن‌ها صورت گرفت.
نخستین اقدامات در راستای مقابله با شیوع کرونا ویروس در آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها چه بوده است؟
هدف اصلی برنامه مقابله با شیوع کرونا ویروس در مجموعه آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها اجرای دستور العمل کشوری پیشگیری، کنترل شیوع کرونا ویروس و برنامه ریزی و سازماندهی در راستای اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی و الزامات سلامت محیط کار در مجموعه حرم مطهر است به همین منظور مدیریت بهداشت و درمان آستان در دو حوزه بهداشتی و درمانی با سه هدف اختصاصی ۱: ارتقای مرکز مدیریتی آستان برای برنامه‌ریزی، سازماندهی، عملیات و نظارت، ۲: توانمندسازی کارکنان مجموعه حرم مطهر در خصوص پیشگیری، کنترل و شیوع کرونا ویروس و ۳: تهیه و ابلاغ آئین نامه‌ها و دستور العمل‌ها ارائه خدمت کرده است.
مدیریت بهداشت و درمان آستان مقدس کریمه اهل بیت سلام‌الله علیها در دو بخش بهداشت و درمان فعالیت دارد که مشروح فعالیت‌های بخش‌های مدیریت بهداشت و درمان شامل واحد بهداشت و واحد درمان به صورت مجزا قابل ارائه است.
در بخش مدیریت بهداشت و درمان، در گام اول برنامه‌ریزی برای شیوه تهیه، توزیع و استفاده از تمام وسایل حفاظت فردی کارکنان انجام شد، که طی جلسات انجام شده و تهیه آمار و مستندات در خصوص میزان مورد نیاز وسایل حفاظت فردی و ریسک‌پذیری شغلی و میزان ارتباط با مراجعین به منظور جلوگیری از آسیب پرسنل آستان در مواجهه با کرونا ویروس، برنامه‌ریزی‌های لازم برای تهیه وسایل حفاظت فردی انجام شد و کارکنان در سه سطح ریسک خطر بالا، ریسک خطر متوسط و ریسک خطر پایین دسته‌بندی شدند.
در گام دوم برنامه‌ریزی در مورد غربالگری سطح یک و دو مقابله با کویید ۱۹ به صورت روزانه از کارکنان حرم مطهر و مهمانسرا دنبال شد که غربالگری سطح یک شامل تب سنجی و سنجش میزان سطح اکسیژن خون با استفاده از ظرفیت تیم پرستاری دارالشفاء حضرت معصومه سلام‌الله علیها و خادمان فوریت‌های پزشکی در طول هفته از کارکنان قسمت‌های مختلف آستان مقدس انجام گرفت و غربالگری سطح دو نیز شامل معاینات پزشکی و انجام آزمایشات و گرافی و در صورت نیاز و بررسی بیشتر ارجاع بیمار به مراکز تخصصی انجام می‌شد.
در گام سوم برنامه‌ریزی‌های لازم برای انجام مراحل ضدعفونی قسمت‌های مختلف آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها بر اساس نمونه گیری‌های انجام شده از سطوح مختلف و نتایج به دست آمده نوع و میزان مواد ضدعفونی مشخص شد و بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده و با هماهنگی پرسنل مربوطه، آموزش‌های لازم به آنان، ضدعفونی سطوح به صورت مستمر انجام پذیرفت.
در نهایت هم با اخذ دستورالعمل‌های ابلاغی وزارت بهداشت و ستاد ملی و استانی کرونا و بومی‌سازی آنها برای مجموعه آستان مقدس و نظارت بر حسن اجرای دستورالعمل‌ها انجام گرفت.
در زمینه پشتیبانی هم بر اساس نیازسنجی‌ها و نتایج بدست آمده، اقلام مورد نیاز بخش‌های مختلف آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله علیها، تهیه و در اختیار بخش های مختلف قرار داده شد که می‌توان از جمله این اقلام به تهیه و توزیع اقلام بهداشتی و حفاظتی شامل ماسک فیلتردار، ماسک سه لایه، ماسک قابل شست‌وشو، گان، شیلد، دستکش یکبار مصرف و دستکش لاتکس؛ تهیه مواد ضدعفونی دست و سطوح شامل مواد ضدعفونی کننده دست، مواد ضدعفونی کننده سطوح، مواد ضدعفونی ضریح مطهر و مواد ضدعفونی فرش‌های حرم مطهر، تهیه تجهیزات مورد نیاز مقابله با کرونا ویروس شامل دستگاه تب سنج، دستگاه ضدعفونی دست اتومات و دستگاه ضدعفونی سطوح اشاره کرد که در این راستا صدها میلیون تومان هزینه شده است.
هماهنگی های انجام شده درون سازمانی و برون سازمانی برای مقابله با کرونا ویروس به چه شکل بوده است؟
17 جلسه درون سازمانی به منظور تصویب صورت جلسه و ابلاغ آن به مدیریت‌های مختلف حرم مطهر و ۲۵ جلسه برون سازمانی نیز در سطح استان با حضور نمایندگان دانشگاه علوم پزشکی قم و مرکز بهداشت استان به‌منظور تعامل و همکاری با دستگاه‌های نظارتی برگزار شده است.
در زمینه مستندسازی فرایندها و عملکردها، به صورت مستمر گزارشات مکتوب و مصور نیز تهیه و به دستگاه‌های نظارتی و ریاست ستاد مقابله با شیوع بیماری کرونا آستان مقدس ارسال شده است.
اقدامات واحد بهداشت مدیریت بهداشت و درمان حرم مطهر برای مقابله با کرونا ویروس چه بوده است؟
واحد بهداشت مدیریت بهداشت و درمان در چهار حوزه نظارت و کنترل، بازدیدها، بررسی نتایج و نمونه برداری‌ها و آموزش فعالیت خود را در ایام شیوع کرونا دنبال کرده است.
نظارت و هماهنگی برای برگزاری جلسات درون بخشی مقابله با کرونا ویروس، تنظیم صورت جلسات برگزار شده، نظارت بر کلیه فرایندهای تهیه مواد غذایی و پخت و توزیع غذا از جمله فعالیت‌های واحد بهداشت بوده است.
با توجه به حساسیت مواد غذایی و فعالیت مهمانسرا در ایام خاص، تیم بهداشتی به صورت انحصاری نظارت خود را بر این مجموعه به صورت مستمر انجام می‌دهد که شامل نظارت بر بهداشت و سلامت کارکنان، بهداشت مواد غذایی، تجهیزات پخت و پز آشپزخانه، حسن اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی، انجام دستورالعمل‌های بهداشتی در ورودی‌های حرم مطهر، نظافت، شستشو، تطهیر و ضدعفونی مجموعه حرم شامل صحن‌ها، وضوخانه‌ها، مقابر، اتاق‌های کار پرسنل و سایر مکان‌ها می‌شود.
در بحث بازدیدها، بازدیدهای مستمر از بخش‌های مختلف حرم مطهر شامل صحن‌ها، وضوخانه‌ها، آبخوری‌ها، امانتداری ها، بخش‌های پشت محراب، ایستگاه فراوری پسته و باغات ، بازدید از مناطق روستایی مؤسسه زائر کریمه، بازدید از پژوهشکده و مجتمع اداری آستان مقدس و بازدید از مهمانسرای آستان صورت گرفته است.
همچنین نمونه گیری از مکان‌های مختلف حرم مطهربرای انجام آزمایشات دوره‌ای، تحقیق و مطالعه در مورد میزان و شیوه استفاده از مواد ضدعفونی کننده در بخش‌های مختلف حرم بر اساس نتایج آزمایشات و نظارت بر تهیه مواد گندزدا و ضدعفونی کننده سطوح، دست و وسایل و میز کار صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است در شش ماهه بیش از ۲ میلیون متر مربع مکان‌های مختلف آستان مقدس ضدعفونی شده است.
در بحث آموزش نیز انجام آموزش‌های لازم به نیروهای شرکت‌های خدماتی، تهیه بروشورها و بنرهای آموزشی برای خادمان و اطلاع رسانی به زائران و ابلاغ محتواهای آموزشی و همچنین آموزش خادمان به صورت چهره به چهره از جمله اقدامات بخش بهداشت مدیریت بهداشت و درمان حرم مطهر کریمه اهل بیت سلام‌الله علیها بوده است.
اقدامات واحد درمان مدیریت بهداشت و درمان حرم مطهر برای مقابله با کرونا ویروس چه بوده است؟
در واحد درمان مدیریت بهداشت و درمان نیز دارالشفاء حضرت معصومه سلام‌الله علیها به صورت ۲۴ ساعته در حال خدمات دهی است . کلینیک عمومی با هشت پزشک عمومی در سه شیفت به صورت شبانه روزی به بیماران ارائه خدمت دارد و همچنین مشاوره پزشکی به صورت تلفنی به بیمارانی که امکان حضور در مراکز درمانی را ندارند انجام می‌شود.
انجام غربالگری سطح دو خادمان آستان مقدس، معرفی افراد مشکوک به بیماری کرونا به مراکز درمانی برای انجام آزمایش pcr، صدور گواهی بازگشت به کار کارکنان مشکوک به بیماری کرونا و صدور گواهی استعلاجی برای کارکنان دارای بیماری زمینه‌ای و افراد پر خطر در ایام شیوع ویروس کرونا از جمله خدمات کلینیک عمومی دارالشفاء آستان مقدس فاطمی است.
داروخانه دارالشفاء نیز به صورت ۲۴ ساعته برای ارائه خدمات دارویی به مراجعان فعال است و توزیع کلیه وسایل حفاظت فردی اعم از مواد ضدعفونی کننده، انواع ماسک، شیلد، گان و دستکش یکبارمصرف و فروش تجهیزات پزشکی مرتبط با کرونا ویروس مانند دستگاه تب سنج دیجیتال، دستگاه پالس اکسیمتر و دستگاه اکسیژن و مانومتر به مراجعین و به صورت اقساطی به کارکنان آستان مقدس را دنبال می‌کند.
همچنین بخش پرستاری مردان و زنان در دارالشفاء به صورت ۲۴ ساعته فعال بوده و در طرح غربالگری کارکنان مشارکت داشته و در صورت نیاز برای ارائه خدمات درمانی و پرستاری به کارکنان و پرسنل بازنشسته در منزل آنان حضور یافته اند.
علاوه بر موارد فوق بخش پاراکلینیک دارالشفاء حضرت معصومه سلام‌الله علیها در دوشیفت صبح و عصر برای تصویربرداری خدمات تشخیصی سطح دو بیماری کرونا، آزمایشگاه و انجام آزمایشات اولیه تشخیصی بیماری کرونا، انجام تست میزان آنتی بادی ویروس کرونا در بیماران و هماهنگی با مراکز تصویربرداری برای ارجاع کارکنان برای انجام سیتی اسکن فعالیت داشته است.
بخش دندانپزشکی نیز با هماهنگی کشیک دندانپزشکی برای انجام خدمات اورژانس در دو شیفت صبح و عصر و پذیرش بیماران دندانپزشکی با رعایت کامل دستور العمل‌های بهداشتی و استفاده از وسایل حفاظتی کامل برای بیماران و دندانپزشکان به فعالیت خود ادامه داده است.
علاوه بر آن سایر خدمات درمانی از جمله انجام بیش از ۱۷ هزار غربالگری سطح یک کرونا برای کارکنان آستان مقدس، مؤسسه زائر کریمه و مهمانسرا و همچنین ارائه خدمات درمانی فوریت‌های پزشکی خواهران و برادران و تحویل تجهیزات امانی به خادمین و کارکنان در بخش درمان مدیریت بهداشت و درمان حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها انجام شده است.
گفت‌وگو: حسین حسینی
