به گزارش پایگاه خبری آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها: مباهله؛ به معنای راه حل نهایی برای اثبات نظرِ یکی از طرفین یک بحث است که در آن طرفین دعا می‌کنند تا حق پیروز شود و باطل مورد لعن و نفرین خداوند قرار گیرد.
در تاریخ اسلام این تعریف یک مصداق روشن دارد و آن هم مقابله‌ی پیامبر مکرم اسلام (ص) با نصرانی‌های نجران است. واقعه‌ای که به قول مشهور در ۲۴ ذی الحجه بین سال‌های هشتم و دهم هجری [۱] اتفاق افتاده است.
پس از ارسال نامه پیامبر (ص) مبنی بر دعوت اهالی نجران به اسلام، قرار بر این شد که گروهی از نجرانیان – بیش از ۱۰ نفر که شامل بزرگان نجران می‌شدند – برای بررسی صحت ادعای پیامبر (ص) به مدینه بیایند. نتیجه مشخصی از مناظرات بین دو طرف به دست نیامد پس تصمیم بر مباهله شد. طرفین قرار گذاشتند برای اثبات حقانیت مدعای خود به اطراف شهر رفته و یکدیگر را مورد لعن و نفرین قرار دهند تا حق اثبات شود که در همین حین آیه ۶۱ سوره آل‌عمران[۲] نازل شد و پیامبر (ص) به همراه امام حسن، امام حسین، حضرت زهرا و حضرت علی (علیهم صلوات‌الله) بر قرارِ مباهله حاضر شدند که همین امر باعث ایجاد ترس در دل نجرانیان شد. که در نتیجه این واقعه بزرگان نجران عقب‌نشینی کرده و درخواست مصالحه نمودند.
اما چند نکته در این واقعه قابل توجه و دقت است :
نخست اینکه در تقابل حق و باطل نباید انتظار داشته باشیم باطل از همان ابتدا مشخص باشد و به این واقعیت اذعان کند. همانطور که در جریان مباهله می‌بینیم بزرگان نصرانی نجران برای اثبات حقانیت خود حتی تا چند قدمی نابودی پیش آمدند و از آخرین فرصت‌های خود نیز برای کنار زدن پیامبر (ص) دریغ نکردند.
دوم آنکه ایمان قلبی به استحکام در اراده کلید پیروزی بر باطل است. اگر به اعتقاد و مسیرمان باور داشته باشیم، از هر مباهله و مذاکره‌ای سربلند بیرون می‌آییم.
مطلب بسیار مهم در واقعه روز مباهله انتخابِ افراد همراه پیامبر (ص) است. در آیه شریفه خداوند پیامبر (ص) را به همراه بردن «پسران» ، «زنان» و «جان‌ها» امر می‌کند و با ارتباط نظیر به نظیر آیه و افراد می‌توان دریافت که مراد از پسران پیامبر (ص) امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) است و مراد از زنان خاندان پیامبر (ص) نیز حضرت زهرا (سلام الله علیها) است. اما نکته شگفتی ساز این واقعه یاد کردن از حضرت علی (ع) با عنوان «جانِ پیامبر» است. آری! علی (ع) «نفسِ» پیامبر(ص) نام گرفته است زیرا هیچ چیز نیست که در محمّد (ص) باشد و در علی (ع) نتوان دید و ندیدن جانِ پیامبر (ص) مانند آن است که چشم بر نور و گرمای خورشید ببندیم، غافل از اینکه حرارتِ وجودمان شاهد بر حضورش است.
بله! خدا نمی‌خواست تنها با مباهله حقانیت اسلام را اثبات کند، بلکه مباهله چراغ راه اسلام است. اهل بیت و خاندان شریف پیامبر (ص) در این واقعه و آیه شریفه برای بار چندم معرفی شدند تا پاسخی باشد برای کسانی که تشنه معرفت هستند تا بدانند چشمه معرفت محمّدی از بوستان علوی می‌گذرد، عطر یاس فاطمی دارد و ثمراتش گل‌هایی چون حسنین هستند که عطر وجودشان عالمی را به سرمنزل مقصود رهنمون می‌شود. حتی اگر بر پیشانی بوستان ضربه بزنند یا باغِ یاس را ویران کنند یا جگرش را خون کنند و یا حتی اگر گلابِ وجودش را بر زمین جاری سازند، این خاندان چراغ هدایتند، از ابتدا تا انتها.
امید به اینکه با تمسک به این تاریخ غنی و فراوانی عدله بر حقانیت شیعه، روزی نوای دلنشین معرفت الهی در عالم طنین‌انداز شود.
یاعلی
میلاد اسماعیل زاده
[۱] ابن شهرآشوب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۱۴۴
[۲] فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَكُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ
